Sjalotten kweken

Sjalotten zijn een soort ovale kleine ui achtigen met een verfijnde zoete smaak, de kaviaar onder de uien. In de winkel zijn ze ook veel duurder dan uiten. Mijn oma kweekte altijd sjalotten, ze stoofde ze met roomboter. Ik kwam als kind binnen, als ze aan het braden was en het water liep me in de mond van de heerlijke geuren die uit haar keuken opstegen Mede daarom ben ik fan van sjalotten, bovendien kunnen sjalotten kunnen goed tegen de kou en begin maart al al de grond in.

Wat is een sjalot?

De sjalot is een soort ui (Allium ascalonicum)  en een plant uit de lookfamilie (Alliaceae). Er zijn verschillende soorten sjalotten met diverse vormen (rond of langwerpig) en kleuren (van bruin, roze, rood, paars tot grijs). Een ui vormt bij de groei een enkele bol. Sjalotten vormen groepen bollen: ze planten zich ook via vermeerdering van groepen bollen voort. Sjalotten houden van een koele start, daarom kunnen ze vanaf februari of maart geplant worden. Sjalotjes hebben een iets verfijnder smaak dan normale uien en zijn makkelijker verteerbaar. Sjalotten irriteren de ogen  meer dan uien bij het schoonmaken en snijden.

Sjalotten kweken

Sjalotten koop je in netten bij de goede zaad handelaar. Omdat sjalotten mijn favoriet is onder de uien koop ik 2 netten, voor zeker 2 grote bedden sjalotten. Ook heb ik altijd nog een restje van mijn eigen sjalotten van vorig jaar. Ik heb een voorliefde voor de roze sjalot vanwege de fijne smaak. Spit een bed aarde om en maak de aarde fijn met een hark, hak of je handen. Licht bemesten mag met oude koeienmest of gedroogde koemest uit een zak. De mest werk je door de bovenste laag van de aarde heen. Dan duw je de sjalotbol met de breedste deel naar beneden de aarde in, zo diep dat het bovenste puntje net onder de aarde zit. Houd er rekening mee dat elke bol een nieuwe krans bollen gaat vormen, dus plant de bollen zeker 30 cm uit elkaar. Dit is het hele werk. De sjalot maken een krans van nieuwe sjalotten zie foto:

Sjalotten oogsten en bewaren

Oogsten in juni/juli. De bollen werken zich boven de aarde, als het loof gaat verdorren zijn de sjalotten rijp. Ik trek ze uit de aarde, laat ze een week liggen, bind ze met het loof in bossen bij elkaar en hang ze aan spijkers in een goed geventileerde schuur te drogen tot gebruik. Sjalotten kun je zeer goed bewaren op een koele plek in de schuur of kelder, ik eet nu in maart nog sjalotten van vorig jaar.

Soorten sjalotten

Er zijn twee soorten sjalotten, de ronde vorm en de banaanvromige sjalotten. Sommige sjalotten zin  roze en andere creme of geel. Qua smaak maakt het allemaal niet uit. Het is meer een kwestie van esthetiek.

PS: Sjalotten op kleigrond worden groter dan op zandgrond of zavel. Helaas elke grondsoort heeft zijn voor en nadelen. Wil je sjalotten online bestellen? Dan kan met  de code "moestuinbeginnen" je ontvangt dan 20% korting: Tuincentrumkoeman.nl

Kweken in de kas

Mijn nieuwe kas staat als een huis. Ik geniet er heel erg van. De regentonnen zorgen voor water en de kas is bijna helemaal vol geplant. Lees meer over kweken in de kas

Kweken in de kas

De kas is in eerste instantie bedoeld voor groenten en fruit die buiten de kas niet kunnen groeien omdat ons klimaat te koud is. Daarnaast gebruik ik de kas om het groei seizoen te vervroegen en te verlengen. Daarnaast gebruik ik de kas om voor te zaaien, groenten en bloemen zaai ik in bakken om later na 21 mei als de kans op nachtvorst geweken is buiten te kunnen zetten. In de kas geld hetzelfde principe als buiten de kas: de aarde heeft vruchtwisseling nodig, dat betekent rouleren per jaar van kweekplek per plant soort of de aarde elk jaar vervangen. Als je in potten kweekt heb je dit probleem niet, omdat je dan elke keer nieuwe aarde gebruikt. Omdat er geen regen op de aarde komt hopen zouten zich op in de aarde, hierdoor kunnen planten een groei stilstand krijgen. Door de kas een keer onder water te zetten wordt de aarde weer schoon gespoeld. Ik heb de aarde bemest met koemest van de boer. Ik kweek de volgende planten:

Groenten in de kas

• Sla (botersla, lollo rosso, ijsbergsla, mesclun en snijslamix.
• Knoflook (per ongeluk) omdat die al in de aarde stond, we hebben de kas er om heen gebouwd.
• Koolrabi (is niet nodig, maar wel leuk om de oogst te vervroegen)
• Venkel (is niet nodig, maar wel leuk voor een vroege oogst)
• Chioggia bieten, om extra vroeg mijn geliefde bietjes te eten.

Vruchtgroenten in de kas

• Rode kerstomaat
• Rode trostomaat
• Zwarte kerstomaat
• Pommedori tomaten
• Rode pepers
• Zwarte paprika
• Rode paprika
• Dunschillige puntpaprika's in alle kleuren
• Aubergines paars
• Muis meloen (kleine komkommer)
• Komkommer

Fruit in de kas

• Aardbeien (voor een vroege oogst)
• Watermeloen

Munt binnen kweken

Ben jij ook zo dol op muntthee? En heb je geen tuin of balkon? Dan is er goed nieuws, munt binnen kweken is easy. Munt is een van de makkelijkste planten, het groeit altijd bij voldoende licht en ruimte. Deze week zag ik nog een prachtig voorbeeld in Casa400 een hotel waar je heerlijk kunt ontbijten, loungen en goede wijn kunt drinken. Doe mee en geniet binnenkort van je eigen muntthee.

Munt binnen kweken

Je hebt een ondiepe bak nodig van minimaal 20 cm. Ik doe onderin een laagje grind zodat het water kan wegzakken en de wortels niet gaan rotten. Daarna een laag potgrond. Voor snel resultaat zou ik een paar muntplanten kopen en die erin zetten. Als je echt het hele proces mee wilt maken dan zou ik muntzaad kopen. Het zaad dun uitstrooien op de aarde, daarna bedekken met 0,5 cm aarde, de aarde aandrukken met je handen en de aarde vochtig houden. Kweek munt op een warme lichte plek boven de 18 graden. Ga de zaden kopen in een tuincentrum of online. Er bestaan zoveel soorten munt, het is te leuk voor woorden. Ik zal er een paar noemen:

 Muntsoorten

1. Ananasmunt; (smaakt echt naar ananas)
2. Aarbeimunt; (ruikt heerlijk naar aardbei)
3. Basilicummunt: (is roodbladig en ruikt en smaakt ook echt naar basilicum)
4. Akkermunt (een hele makkelijke soort waar de bekende mentholsnoepjes van worden gemaakt
5. Bergmunt (een niet woekerende soort)
6. Blonde Koreaans munt (complexe smaken van drop, anijs en laurier)
7. Bosmunt (een oersterke inheemse munt, tip voor de starter, doet het altijd)
8. Keizersmint (kleine blaadjes en bloemetjes, zeer verfijnde smaak voor thee)
9. Kruizemunt (ook een "oer" munt, heel sterk en makkelijk kweekbaar, ook wel "spearmint" genoemd.
10. Pepermunt ( ja van de pepermunt, een zuivere muntsmaak, groeit makkelijk en super voor thee.
11. Watermint (groeit in sloten en in moerassen, dus niet zo geschikt voor binnen)

Daglichtlamp

Als je de munt op de vensterbank kweekt kan er niet veel mis gaan. Als je maar voldoende water geeft, elke dag even kijken of de aarde nog licht vochtig is. Heb je binnen onvoldoende daglicht zoals bij Casa? Dan kun je investeren in een kweeklamp. Die zijn prijzig en op internet is er een woud aan mogelijkheden. De mooiste die ik kon vinden is van Bulbo light cynara.

Eigenschappen van munt

Muntthee drinken is niet alleen lekker, maar ook gezond. 

• De bladeren zorgen dat je meer zin in eten hebt
• De bladeren werken ontsmettend.
• De bladeren van munt helpen tegen zenuwziekten en maagklachten
• Verse bladeren kun je gebruiken om vlekken op je huid te verwijderen
• De verse bladeren helpen op je gezicht voor een betere doorbloeding van je huid
• Doe een bladeren van munt in je bad, dit werkt heerlijk ontspannend
• Vooral de soorten met donkerpaars in stengel en blad hebben een super werking. 

PS: een kweekkasje koop je online voor weinig: klik hier

Zaai en kweekplan stap 4

Als je moestuin beginnen zaai en kweekplan volgt heb je vast al de volgende groenten al gezaaid in de koude bak of in de kas: Radijs Celesta F1 enSla (snij) Gemengde Gastronome.  Bij mij komen ze al op. Ik heb ze vandaag water gegeven. Ik ben benieuwd hoe het bij jullie gaat? Ik neem jullie deze week weer mee voor de volgende stappen.

Zaai en kweekplan stap 4

Vandaag gaan we verder met de volgende stappen:

Binnen zaaien

Het levert veel tijd op als je bieten voor zaait binnen in een minikas. Bieten hebben een lange kiemtijd, ook de knollen groeien langzaam. Door ze binnen te zaaien, kun je de bieten als plantje straks buiten poten en heb je vanaf juni heerlijke verse bietjes.

Vul de bodem van een minikasje met 3 cm potgrond. Strooi daarop het bieten zaad met rondom 2 cm per zaadje. Maak de aarde vochtig met een plantenspuit en strooi 1 cm potgrond over het zaad. Druk de aarde licht aan en zet het kasje er op. Zet het geheel op een lichte plek (12 uur licht per dag)

Mocht je nog geen minikas hebben, misschien vind je deze dan wel leuk? Er worden blokjes aarde mee gestuurd, die laat je opzwellen in water. In elk blokje aarde doe je een paar zaadjes

Buiten zaaien

Peultjes: Maak een hek van gas van anderhalve meter hoog, of hang gaas op aan een muur. Maak de aarde luchtig door te spitten en te verkruimelen. Duw de peultjeszaden om de 10 cm 2 zaden ongeveer 1 cm in de grond. Druk de aarde aan en klaar. Je hoeft niet te mesten voor peultjes.

Doperwten uit eigen tuin is een wonder, je duwt een erwt in de grond en ze groeien snel. Er gaat niets boven het oogsten, doppen en eten van je eigen zoete verse doperwten. Doperwten vraagt dezelfde behandeling als peultjes. Zet er wel een label dat het doperwten zijn. De planten zien er exact hetzelfde uit als peulen. Alleen de schil van een doperwt is taai en de schil van een peul is knapperig en lekker

Wortelen: Deze prachtige kleurenmix is een feest op je bord. Wortelen is een van de moeilijkste groenten, het heeft bij mij jaren geduurd voor ik ontdekte hoe ik zonder bestrijdingsmiddelen wortelen kon kweken. Veel gebruikte tips zijn wortelen naast uien zaaien omdat de wortelvlieg niet van uiengeur houdt. Maar ook dan krijg ik nog wortelvlieg. De wortelvlieg legt eitjes in de wortel. De larven graven gangetjes in de wortels en de wortels gaan echt heel vies smaken. Wat helpt is vliesdoek na het zaaien op het wortelbed leggen, maar dat vind ik weer niet mooi staan in de moestuin. Mijn ultieme oplossing is wortels zaaien in de bloemenborder. Ik trek een geultje met een bamboe stok op een zanderig zonnig stuk grond tussen de bloemen. Ik strooi het zaad er dunnetjes in en druk het even aan en kijk er niet meer om. Na een paar maanden oogst ik prima gezonde wortels. Hoe jij het ook gaat doen, zorg voor onbemeste luchtige grond. Wortels gaan de diepte in. Als de grond vast is worden het een soort bolletjes ipv wortels. Dit jaar experimenteer met de harlekino wortels in de koude bak. Jullie horen wel wat dat gaat op leveren.

Nog even wachten met de volgende groenten:

Palmboerenkool Nero di Toscana

Pompoen Uchiki Kuri (gourmetpompoen)

Stokspekboon Neckarkonigin (original selection)

Mochten jullie vragen of aanvullingen hebben, dan hoor ik het graag.

Hartelijke groet Jane

Moestuin zaai- en kweekplan

In dit zaai en kweek plan ondek je stap voor stap hoe een moestuin op te zetten.

Stap 1: Zaden kiezen

Kies voor een snelle start,  zaden die makkelijk kiemen. Koop voor moeilijker groenten kleine groenteplanten bij je tuincentrum. Zelf zaaien: sla, radijs, bieten, doperwten, peulen, bonen, courgette en pompoen.

Kleine planten kopen bij het tuincentrum: tomaten, paprika, komkommer, aubergine, alle koolsoorten.

Vaste groenten: deze groenten koop je een keer en blijven terug komen in je moestuin: asperges, artisjokken, aardpeer en rabarber, zeekool.

Stap 2: Grond bewerken en mesten

Spit de aarde om door een spade in de grond te steken  en de aarde om te keren. Werk in rechte lijnen zodat je alle aarde in beweging krijgt. We spitten om de aarde luchtiger te laten worden. Daarna maken we de aarde fijn met een hak of hark. We doen dit omdat de zaadjes fijne aarde nodig hebben om te kiemen. Verschillende mestsoorten zijn goed. Denk aan koemest van de boer, deze mest is heel erg sterk, ook zit er vaak graszaad in waardoor je vaker moet wieden. Deze mest spit je door de aarde heen. Dan een aantal weken laten rusten tot je gaat zaaien. Bijvoorbeeld in januari spitten en mesten en in maart zaaien. Ook kun je koemest korrels kopen, deze strooi je na het spitten op de aarde en hark je er licht door heen. Loop na het spitten en harken nooit meer in de moestuin, maak paden zodat je bij je zaaibedden kunt komen.

Stap 3 zaaien

Een algemene regel voor zaaien is dat je het zaadje net zo diep zaait als het dik is. Bijvoorbeeld zaad van sla is heel klein, ik trek dan met de steel van de hark een heel ondiep geultje, zaai de zaden en veeg er voorzichtig 0,3 cm aarde overheen. Voorzichtig aandrukken met de hand en klaar. Een tweede tip is: zaai weinig zaad, elk zaadje wordt een plant die ruimte nodig heeft. Zeker met klein zaad is dit moeilijk te zien. De babyleaf sla mag best wat dichter op elkaar omdat we de kleine plantjes al gaan snijden als snijsla. Maar bijvoorbeeld bieten hebben veel ruimte nodig. Terwijl er uit elk bietenzaadje 2 planten komen. Daarom zaaien we vaak voor op een zaaibedje. Dit is een deel van de aarde, daar zaaien we de groente dicht op elkaar. Als de plantjes de hoogte van je vinger hebben verplanten we ze naar het eigenlijke groentebed. Alle zaden hebben water nodig om te kiemen. Gebruik een gieter met een sproeikop zodat de waterstraal de zaadjes niet weg spoelt.

Babyleaf

Waarom sla? Sla is de basis van de moestuin. Het is bijna altijd beschikbaar en wat is er lekkerder en verser dan eigen sla? De babyleaf sla is super makkelijk te zaaien. Zodra de blaadjes 10 cm hoog zijn snijd je ze af en je kunt ze eten. Ze groeien gewoon weer aan. Een aantal planten haal je er uit om tot een slakrop te laten groeien. Dus een keer zaaien en de hele zomer eet je sla.

Radijs

Dit is een super knapperige ronde rode radijs die makkelijk groeit. Je zaait radijs gelijk met sla bij een temperatuur van rond de 10 graden. Voor radijs moet je de grond echt luchtig maken, anders kan het zaad niet dat mooie rode bolletje vormen. Zorg dat de fijne zaadjes een afstand onderling hebben van 0,5 cm.  Na het zaaien de aarde vochtig houden met water uit de gieter met een sproekop.

Rode bieten

Bieten uit eigen tuin, het lijkt bijna een vergeten groente. Waar vind je nou nog verse bieten die je heerlijk kunt roosteren en vers kunt eten als salade? Bieten kun je binnen voor zaaien of buiten op een zaaibedje zaaien en daarna uitplanten. Ook kun je ze meteen op de juiste plek zaaien. Zorg dat je rijen zaait met 2 cm tussen de zaadjes in. Bieten kiemen goed boven de 15 graden. Ze kiemen langzaam, dus geduld gevraagd.

Doperwten

Doperwten nemen best wel ruimte in, de oogst is kort. Waarom zaai ik dan elk jaar toch doperwten? Niets is te vergelijken met het feest van het plukken van doperwten, het doppen van de erwten en dan heel even koken en genieten van de intense en zoete smaak. Het oogsten in juni is geweldig. Deze doperwten heb ik gekozen omdat ze niet hoger worden dan 60 cm. Je hoeft dus geen hekwerk te maken, met korte stokken als ondersteuning gaat deze Doperwt Eminent prima groeien. Het is ook een heel sterk soort wat niet zo gevoelig is voor temperatuurschommelingen. Doperwten duw ik om de 2 cm in aarde, net zo diep als de doperwt hoog is. Dan goed afdekken met aarde zodat de mussen ze niet ontdekken, ze zijn er dol op. Doperwten zijn koele kiemers, dus zaai ze begin maart.

Peulen

Net als verse doperwten zijn peultjes een moestuin sensatie. Peultjes in de winkel zijn peperduur en zeldzaam. Met peultjes wordt je eigen moestuin een schatkamer. Pluk de peultjes jong en om de 2 dagen. Dan blijven de planten heel lang peultjes geven. Voor de manier van zaaien, zie doperwten.

Courgettes

Zaai de courgette binnen begin mei; Duw een zaadje in een pot en geef water. Na 21 mei kan de plant naar buiten. Geef water bij droog weer. Courgette planten groeien enorm snel. Zaai ze daarom niet te vroeg, dan worden het slappe planten die buiten niet meer op krachten komen. Courgettes hebben een licht bemeste aarde nodig. Pluk de courgettes als ze klein zijn (20 cm). Zo blijft de plant smakelijke courgettes geven. Eet de mannelijke bloemen, vul ze met verse kaas en kruiden, even bakken, zo heerlijk.

Pompoenen

Pompoenen zaai je net als courgettes begin mei binnen, naar buiten kunnen ze na 21 mei. Pompoenen hebben ontzettend goed bemeste tuinaarde nodig, ze groeien keihard in een korte periode en hebben daardoor veel voeding nodig. Voor pompoenen heb je of een flink stuk grond, een paar hekken, een heg of een muur nodig. Als je een vierkantemeter tuin hebt, plant dan een pompoen plant en laat hem verder over je terras groeien.

Sperziebonen

Heb je ruimte voor stokken? Laat dan de bonen in de hoogte groeien. Heb je geen ruimte voor stokken, kies dan voor laag blijvende bonen. Beide zijn even goed. Kies altijd voor stokspekbonen. Deze bonen zijn groot, sappig en sterk. Ze stellen je nooit teleur. Ze zijn er in groen Neckarkonigin, geel Neckargold en blauw (foto). Maak de aarde goed los, duw om de 2 cm een boon in de aarde en bedek de boon weer met de aarde. Zaai ze in juni als het boven de 18 graden is, bonen zijn echte warmte kiemers, houd de aarde goed vochtig.  In juli oogsten en genieten.

Hoe kweek je ananaskers?

Ananas kers koop je rond de feestdagen, het zijn van die mooie lampionnetjes met een gele licht zoete aromatische kers er in. Dit jaar kweekte ik ze zelf om met kerst te kunnen genieten van ananas kers. Ze zijn rijp in augustus, dus hoe bewaar je ze? Leef mee en geniet van een van de vele experimenten van Jane. 

Ananas kers zaaien

In maart zaaide ik een zakje ananas kers binnen in een klein potje vochtige aarde en pootte de plantjes uit in de koude bak begin mei. Bij vorst zou ik er altijd nog de glazen platen op kunnen leggen. Maar dat bleek dit jaar niet nodig. De ananas kers groeide voorspoedig in savel grond (zand en klei) met weinig mest. Eigenlijk keek ik in augustus pas weer. Het waren 3 flinke planten geworden die over de grond kropen met een overvloed aan ballonnetjes. In de meeste ballonnetjes zaten grote groene bessen, die ballonnen knapten open, in een heleboel andere ballonnen zat niets. Maar wanneer te oogsten als ik ze met kerst wil eten?

Ananas kers oogsten

De ananas kers was in augustus dus nog groen, ik proefde er af en toe een en ze smaakten rins en stroef. Niet rijp dus. Ik besloot om ze zo lang mogelijk te laten staan. In de hoop dat ze ze zouden rijpen. In oktober toen ik de koude bak aan het opruimen was besloot ik ze allemaal te oogsten. Ik deed de ananas kersen in een mandje en zette ze in de schuur op een koele en donkere plek om verder te rijpen. Het is nu 1 december en ze zijn iets rijper geworden, ze zijn op een enkele na niet gaan schimmelen. Mijn eigen ananas kersen serveren met kerst lijkt dus te gaan lukken.

Ananas kers eten

Je kunt ananas kers als garnering van een gerecht gebruiken, door het mooie lampionnetje zijn ze sierlijk en grappig. Ik ga ze met kerst serveren bij een kaasplank. Van het grootste deel maak een compote, de mooiste gebruik ik om neer te leggen.

Paprika’s zaaien en kweken

Boerenkool superfood

Boerenkool superfood is een heel gewone, maar onmisbare groenten voor elke tuinder. Hij zit vol vitamine, je kunt hem de hele winter oogsten. Je maakt er heerlijke stamppotten, smoothies en salades van. 

Boerenkool superfood 

Als je een kleine tuin hebt ga je in juli of augustus naar een tuincentrum waar ze koolplanten verkopen. Je koopt 10 boerenkoolplanten en plant ze in goed los gewerkte met koemestkorrels gemeste aarde. Water geven en klaar. Boerenkool kan heel goed tegen kou, sterker nog, als de vorst er over heen gegaan, is de boerenkool zoeter en dus lekkerder van smaak. Ben je een echte fanatieke tuinder en heb je meer ruimte? Zaai dan de boerenkool in de zomer en plant hem uit in augustus. 

Boerenkool in de zomer en herfst

(Brassica oleracea convar. acephala var. laciniata, of Brassica oleracea var. sabellica) Als je boerenkool ook in de zomer wilt eten (voor de echte liefhebber) kun je de boerenkool in mei zaaien, deze boerenkool kun je dan weer niet niet in de winter eten omdat ie niet winterhard is.

Boerenkool rassen

Van oudsher zijn er de struikboerenkoolrassen: Westlandse herfst, Westlandse winter en Westlandse Halfhoge Fijngekrulde. Westlandse herfst heeft fijner gekruld blad dan Westlandse Winter, maar kan niet tegen vorst. Je hebt ook rode boerenkool, echt heel leuk, weer eens een andere kleur.

Waarom boerenkool superfood is:

Per 100 gram:

• 167 KJ
• Koolhydraten 4 gram
• Eiwit 4 gram
• Vet 0,9 gram
• Vitamine C 100 mg
• Vitamine B1 0,02 mg
• Vitamine B2 0,20 mg
• Caroteen 5,3 mg
• Calcium 200 mg
• IJzer 1,0 mg

•  Boerenkool en ziekten
  

• Boerenkool heeft soms last van rupsen van het schattige vlindertje koolwitje. Als die je vrolijk ziet rond vliegen in je tuin, controleer dan de onderkant van de boerenkoolbladeren op zwarte stippen. Dat zijn de eitjes van de koolwitjes. Meestal overleeft de boerenkool de rupsenplaag wel en groeit daarna gewoon verder. Je kunt de eitjes aan de onderkant van de bladeren ook handmatig weghalen. Spuiten vind ik geen optie. Vorig jaar was ik het gevreet van al die parasieten zo zat dat ik een gazen tunnel heb gebouwd van elektriciteitsbuizen en gaas, zodat ik eindelijk eens niet aangevreten boerenkool kon oogsten. 

Boerenkool smoothie

Handje boerenkool, een banaan, 1 dl amandelmelk. Draai alle ingredienten in een blender of keukenmachine tot een dik vloeibare smoothie. Schenk de smoothie in een glas en drink meteen op. 

Boerenkool chips

Dit is wel het aller lekkerst wat je met boerenkool kunt doen in mijn ogen: Pluk boerenkool en strip de krulbladeren van de nerven. Draai ze droog in de slacentrifuge en leg ze op keukenpapier op een bakplaat. Bespuit ze met olijfolie en bestrooi met zout. 10 minuten op 200 graden bakken en je hebt knapperige chips, waarmee je je vrienden en familie kunt verrassen.