Mulchen met schapenwol

Ik was afgelopen week in Stockholm en bezocht het prachtige eiland Djurgarden, eerst de dierentuin Skansen waar we de net uit de winterslaap ontwaakte beren bekeken, Stockholm heeft een warm en droog zomer klimaat waardoor groente en fruit prima groeien. In Skansen laat men het leven vanuit de Zweedse cultuur cultuur zien met mooie houten huizen en houten kassen. Zie de foto's. Daarna bezochten we Rosendal's gardens, een enorm complex van tuinen, kassen en een bio restaurant. Heel Stockholm zit daar te genieten van de heerlijke maaltijden en zoete lekkernijen die worden geserveerd in de kassen. Daar zagen we een echte Zweedse moestuin waar schapenwol werd gebruikt om te mulchen.

Mulchen met schapenwol

Mulchen betekent aarde bedekken met een (natuur) materiaal waardoor je het onkruid er niet door heen komt. Je hoeft dus niet te wieden. Vorig jaar heb ik elke week de paden bedekt vers gemaaid gras, ik heb een seizoen lang de paden niet hoeven wieden. In Djurgarden op het Rosendaltuincomplex zag ik een moestuin helemaal klaar voor gebruik met allerlei materialen op de paden. Om de moestuin heen lag er stro en vlas op de paden. Maar in het midden zag ik tot mijn verbazing schapenwol op de paden liggen. Op het eerste pad ligt "blonde" schapenwol, op de andere paden ligt donkergrijze schapenwol. Zo bijzonder omdat ik dit materiaal niet ken als bruikbare mulchlaag. De eigenschap van schapenwol is dat het zeer fijne haren met kleine schubben heeft. Hierdoor vormt de wol een mat van vilt die samen klit en de aarde een goede lucht door laatbaarheid heeft. Schapenwol trekt water en voedingsstoffen aan. Schapenwol tegen slakken? Door de combinatie van vocht, wolvezels, kaliumzout en aanwezigheid van aarde wordt een deel van het slijm van de zool van een slak geabsorbeerd, dit irriteert de slak en en zal hij daardoor ergens anders voedsel gaan zoeken. Ik denk dat het heel isolerend werkt en dat het onkruid er niet makkelijk door heen komt. Je moet natuurlijk wel schapenwol tot je beschikking hebben. Verder zijn de volgende materialen bruikbaar voor mulchen:

• Cacao doppen
• Vers gemaaid gras
• Hooi
• Stro
• Vlas
• Bladeren

PS: je kunt schapenwol dus ook gewoon op de aarde leggen tussen je groente en bloemen in bakken. Het voorkomt dat de aarde uit droogt en het werkt preventief tegen slakken.

13 tips bij droogte in de moestuin

Dit jaar (2018) heerst er droogte in de moestuin, het heeft al 6 weken niet geregend. Maar het is wel warm en dus super goed weer voor alle vruchtgroenten zoals tomaat, aubergine, komkommer, courgette en pompoen. Hoe zorg je er voor dat alles blijft groeien? Lees de 13 tips bij droogte in de moestuin :

1. De moestuin moet bij warm weer water hebben, dit kan niet anders omdat elke plant dit jaar gezaaid is, geen tijd gehad heeft om diep te wortelen. In de siertuin met vaste planten is dit anders, deze staan er vaak jaren en hebben de kans gehad om diep te wortelen.
2. Het meest effectief is om elke plant apart water te geven vroeg in de ochtend. De wortels nemen dan het water goed op. Daarnaast wordt er geen water verspild. Het nadeel is dat dit bij een grote moestuin te veel tijd kost.
3. Als het kan laat dan een bron slaan. Hierop plaats je een pomp die het grondwater omhoog pompt. Hier sluit je de sproeiers op aan. Nu heb je oneindig veel water tot je beschikking en kun je s’morgens vroeg je tuin sproeien. Ik sproei bij deze hitte 2 keer per week van s’ochtends 6.00-9.00.
4. Als je een sloot of plas ter beschikking hebt, kun je met een pomp daar water uit halen.
5. Als je een kas hebt vraagt dit extra aandacht bij langdurige hitte, ik geef elke ochtend met de hand water, laat de deuren van de kas overdag open en doe ze dicht in de avond. Door de open deuren hebben de bijen volop de gelegenheid om de bloemen van de tomaten, aubergines, paprika’s, pepers en komkommers te bevruchten. Ook kan de warmte overdag weg. Door de deuren s’nachts dicht te doen blijft zoveel mogelijk warmte in de kas.
6. Beter 2 x per week veel water dan elke dag een beetje.
7. De aarde mag nat zijn, maar er mogen geen plassen blijven staan, dan neemt de aarde geen zuurstof meer op en rotten de planten weg.
8. Mulchen; door de aarde te bedekken met een laag natuurlijk materiaal droogt de aarde minder uit. Ik deed jaren lang het gemaaide gras op de paden, je kunt ook boomschors of cacaodoppen gebruiken.
9. Planten in potten; zet een omgekeerde fles zonder bodem met de opening naar beneden in de aarde van de pot. Vul de fles met water, langzaam neemt de aarde het vocht op, waardoor je niet ieder moment voor je potplanten hoeft te zorgen.
10. Als je net gezaaid hebt kun je de aarde bedekken met een natte jute zak.
11. Ook kun je de aarde beschermen met zwart plastic, daarin maak je gaten voor de planten zoals aardbeien, asperges of kool. Deze methode heeft 2 doelen, er groeit geen onkruid en de aarde droogt niet uit.
12. Zorg bij een grote tuin voor verschillende waterpunten, zodat je water bij de hand hebt op de plekken in de moestuin die nat gehouden moeten worden. Voor de kas staan onder de gootjes van de kas 2 regentonnen, bij regen wordt het water opgevangen, bij droog weer vul ik deze met bronwater. Zo ook naast het huis voor de potplanten, de druif, kweepeer en de vijgenboom.
13. Zorg bij droogte goed voor de pompoenen en courgettes, die groeien heel hard als het warm is en hebben veel water nodig, Ik heb ze rondom de plant nog een extra laag potgrond gegeven, dat houdt water beter vast.

Meer lezen over de moestuin in juli?: klik hier

Moestuin in oktober

Het is oktober het zonnetje is zacht en de aarde warm, heerlijk om in de tuin te zijn, wat kunnen we allemaal nog doen? Lees de tips over oogsten, wieden en zaaien in moestuin in oktober.

 Oogsten in oktober

Blijf vruchtgroenten zoals  aubergines en courgettes, komkommers, tomaten en paprika's en pepers oogsten, ze zijn nu rijp en produceren enorm om als nog vruchten te leveren nu de temperatuur zakt en het licht minder wordt. Knip de zwarte bladeren weg bij de tomaten. Zet wat peperplanten in een pot en haal deze binnen bij de eerste nachtvorst.Dan heb je pepers tot na kerst. Pluk de eerste James Grieve, die heerlijke zachte aromatische appels. Je kunt ook starten met de oogst van koolsoorten, zoals boerenkool, rode kool en witte kool. Ook oogsten we die heerlijke pompoenen en de eerste aardperen. Verder plukken we de druiven en de cox appels en de peren.

 Zaaien in oktober

Spinazie kun je proberen, met regen en wat zon kun je eind november nog oogsten. Veldsla wil ook nog wel lukkken.

Knoflook kun je poten. Bestel knoflooksoorten die het in Nederland goed doen. (Vreeken zaden). Poot ze in oktober en je knoflook is goed volgend jaar juli.

Tuinafval composteren

Een enorm goede bodemverbeteraar is zelfgemaakte compost. Doe al je tuinafval in de compostbak, uitgezonder zieke en lastige onkruiden, de ziekten komen straks weer op je tuin en de onkruiden ook.

Bieten oogsten

in oktober kun je volop bieten oogsten, ze zijn heerlijk om te roosteren in de oven. Let op dat je voor de echte vorst de bieten allemaal oogst en ze in emmers met zand laat overwinteren op een vorstvrije plaats. Draai het loof er af, doe een laag zand in een emmer, leg er een laag bieten op, dan weer zand, bieten enz.

Oogsten van suikermais

Als je hem op het juiste moment plukt heeft suikermaïs een onovertrefbare smaak. Binnen een uur wordt geoogst, 10 minuten gekookt, en gegeten. Als de haren die uit de kolf groeien bruin zijn is de mais rijp.
 De superzoete rassen zijn speciaal ontwikkeld om zachte korrels te vormen. Deze moet je niet samen telen met oudere rassen omdat de korrels anders zetmeel gaan vormen.•Als de maïs oogstklaar is zijn de korrels bleekgeel en zal er een melkachtige sap komen bij het fijnknijpen.

Fruitbomen planten

Bestel je fruitbomen bij de kweker zodat je in oktober je fruitbomen kunt planten. Plant fruitbomen als ze de bladeren verloren hebben, dan is er alle ruimte om goed te wortelen in het najaar en winter.

Denk aan appel, peren, pruimen, kersen, perziken en abrikozenbomen. Hier zie je de prachtige bloesem van mijn James Grieve.

Test je grond met een set van een goed tuincentrum. Geef je grond de aanbevolen stoffen zoals mest, kalium enz.

Saffraankrocus planten

Ik heb dit jaar voor het eerst saffraan krocus geplant, zie mijn artikel daarover. http://moestuinbeginnen.nl/saffraan-kweken/

Schoffelen

Houd de moestuin vrij van onkruid. Het is nu even wat moeite, maar het bespaart je een onaangename klus in het voorjaar. Blijf dit ook doen in november. 

Mulchen

Iedere week strooi ik het gemaaide gras op de paden om onkruid af te remmen, ik blijf dit doen zolang we maaien, elk beetje helpt tegen onkruid.

Sla zaaien in de zomer

Gisteren heb ik mijn laatste door geschoten sla krop weggegooid. Jammer genoeg heb ik geen kippen, die zijn er dol op, Vorige week nieuwe sla soorten gezaaid. Inmiddels zijn ze allemaal opgekomen, dank zij de hoge temperatuur en alle regen.

I

I

Ik zaaide:

Babyleaf van Sluis

Gemengde sla van Vreeken

Gemengde sla van de Lidl

Zaaiproces volgen?

Elke week doe ik verslag van het zaaiproces. Ik ben zeer benieuwd welke sla soorten het gaan winnen. Sla zaaien in de zomer is niet zo'n goed idee, maar ik heb zo'n behoefte aan groene blaadjes. Doe mee en kijk welke sla wint.

Zelf sla zaaien in de zomer?

 Voor zomerteelt zaai je direct ter plaatse, op rijen met 25-30 cm afstand. Uitdunnen tot op 25 cm. Snijsla wordt altijd ter plaatse gezaaid, op rijtjes 10 cm van elkaar. Veldsla wordt meestal ter plaatse in volle grond gezaaid. Zaai in rijtjes, 15 cm van elkaar en 4 à 5 cm in de rij Sla is een lichtkiemer en moet altijd zeer oppervlakkig (2-5 mm) gezaaid worden. Bedek het zaad met een dun laagje zand en druk licht aan. Om de kieming te versnellen, kun je het zaad een nacht laten weken in fris water of afkoelen in de koelkast. Verhitting is niet goed voor slazaad: ideaal is een temperatuur tussen 10-15°C. Boven de 20 graden verloopt de kieming minder vlot. Hou bij warm weer de grond koel door het zaaibed af te dekken met een natte jutezak. Zaai zo dun mogelijk (1 zaadje om de 4-5 cm) en dun tijdig uit: zaailingen die te dicht bij elkaar staan geven nooit mooie kroppen. Steek- en pluksla mogen iets dichter op elkaar gezaaid worden (2-3 zaadjes per cm). Zaai niet te veel tegelijk, maar iedere veertien dagen een beetje, zodat u altijd verzekerd bent van verse sla.

Uitplanten

Bij een grootte van ong. 6 cm of 3-5 blaadjes worden de voorgezaaide slaplantjes uitgeplant. Probeer de plantjes altijd met kluit uit te planten. Maak de kluit goed nat voor het verplanten. Bij het uitplanten de kraag van de jonge plantjes niet ingraven. Reken ongeveer 25 à 30 cm tussen de rijen en 20-25 cm in de rijen, voor ijsbergsla en bindsla iets meer. Direct na het uitplanten, behalve bij vochtig weer, begieten. Ook bij droog weer om de 2 à 3 dagen begieten, bij voorkeur 's ochtends zodat de bladeren niet te lang nat blijven. Gieten helpt tegen doorschieten. Verwijder regelmatig het onkruid om schimmels en slakken tegen de gaan. Om die reden beter niet mulchen. Een waterdoorlaatbaar gronddoek, dat het onkruid tegenhoudt, de verdamping beperkt en de kans op rot vermindert, dan wel.

Aarde

Sla vraagt een humusrijke grond die goed vocht vasthoudt. Als de grond, ook gedurende korte tijd, niet vochtig genoeg is, zal de sla doorschieten. Op zandgrond groeit kropsla sneller, maar de kroppen zijn losser. Zwaardere grond geeft een tragere groei, maar vastere kroppen. Dien voor het zaaien een flinke dosis compost of goed verteerde stalmest toe. Vermijd stikstofbemesting en snelwerkende meststoffen, omdat ze het nitraatgehalte in de sla kunnen verhogen en de kans op ziekten vergroten. Voor veldsla mag de grond 's winters niet te nat zijn. Eventueel zaaien op verhoogde bedjes.

Standplaats

In het voorjaar en de herfst moet sla op een lichte en zonnige plek staan, in de zomer liever een beetje schaduw. Veldsla verdraagt ook lichte schaduw. Het best is in de moestuin een apart perceeltje voor sla te reserveren, in een wisselschema waarbij hij om de 3 à 4 jaar op dezelfde plaats terugkomt. Je kunt sla ook zaaien tussen trager groeiende gewassen, bv. tussen jonge prei of erwtjes, of om rijtjes van traagkiemende groenten, zoals wortelen en schorseneren, te markeren. Ik heb allemaal schuine vakken in de tuin in de vorm van een ster. Elk groentevak heeft een rand, o.a. met sla. Veldsla is een nateelt die op lege grond of tussen late teelten kan gezaaid worden.

Sla in pot of vierkante metertuin

Alle slasoorten kunt u in een pot of vierkante meter  tuin kweken, zelfs in een gewone bloempot op de vensterbank. In een grote bloempot of -bak kun je verschillende slasoorten combineren. Geef bij droog weer regelmatig water zodat de plantjes niet verdrogen. Ook veldsla kan perfect in een pot of bloembak worden gekweekt zodat je ook in de winter verse blaadjes kunt oogsten. 

Ik ga dit weekend in de tuin doen?

Ik ben geen mulcher tot op heden, maar morgen ga ik het gemaaide gras op de paden strooien, ik ben het nu zat. iedere twee weken groeien er allemaal gras planten op de paden. Ik blijf wieden. Vorige week de 1e rijen aardappels geoogst. Nu een open ruimte om voor de 3e keer bonen te leggen. Ik hoorde iemand op face book al zeggen "het is geen bonen jaar". Ik begin het langzamerhand ook te geloven. Mijn 1e stok spek bonen werden door de slakken opgegeten. De pronkbonen idem dito. Ik ontdekte gelukkig nog een oud doosje groene spek bonen, die gaan morgen de aarde in. (spek bonen blijven 3 jaar kiemkrachtig).

Deze bonen zijn al voor de 2e keer gelegd en eindelijk opgekomen. Vooraan zie je dat de stokken kaal zijn, Pronkbonen opgegeten door slakken. Ik heb vandaag opnieuw Borlotti hoog gelegd. Tegen over dit bed komen de groene spek bonen. Ik ga dit weekend in de tuin doen: Spek bonen leggen. De stokken liggen al klaar.

Wieden en mulchen

Ik ga de paden ontdoen van gras pollen. Ik steek er voorzichtig onder om alle wortels mee te nemen en trek de pol er uit. Als de paden schoon zijn strooi ik er een dun laagje pas gemaaid gras op. Niet te dik strooien anders gaat het rotten. 

Wat is mulchen? Mulchen betekent letterlijk de grond toedekken. Tuingrond droogt snel uit wanneer deze wordt blootgesteld aan zon en wind. Door het toedekken van de grond wordt het verdampen van water voorkomen. Ook uw gazon of grasveld kunt u eenvoudig mulchen en wel met het gemaaide gras. Het gemaaide gras wordt eerst uiterst fijn versnipperd en daarna op de aarde van de moestuin gestrooid. Het fijn versnipperde gras is nagenoeg onzichtbaar. Door de gelijkmatige en fijne verdeling van gras wordt schimmelvorming voorkomen. Het snijdsel composteert en de voedingsstoffen kunnen direct door de aarde worden opgenomen.

De voordelen van mulchen. Mulchen met behulp van het gemaaide gras heeft meerdere voordelen: het vochtverlies wordt verminderd. Tegelijkertijd werkt het snijdsel als meststof. Door de snelle vertering en door de in de bodem levende organismen wordt de meststof dieper de grond in gewerkt en daar omgezet in waardevolle voeding voor de aarde. 

Je kunt ook mulchen met cacaodoppen (duur maar mooi en effectief), met stro (dat doe ik bij de aardbeien). Maar als je een gazon hebt wat je maait is dat de goedkoopste grondstof omdat je het iedere week gratis bij de hand hebt.

Oogsten

Na het beheersen van de moestuin gaan we nu genieten van de oogst. Ja er is weer veel te oogsten. De kapucijner oogst is royaal, dat wordt vacumeren en invriezen. Ook de frambozen gaan de pan in en worden jam. Sla schiet door, maar er zijn nog genoeg eetbare blaadjes. De 1e courgettes ga ik oogsten. Laatste peulen, snack komkommer, bergen koriander, bessen, aardbeien, taybessen en bos aardbeien. De laatste zomerraapjes en meer…. Wat ga jij oogsten?

De moestuin winterklaar maken

In oktober maken we de moestuin langzaam klaar voor de winter. De laatste vruchten worden geoogst en we bereiden gewassen voor op de eerste nachtvorst.

Oogsten en bewaren in de herfst

Tip 1: Haal het onkruid weg , nu is het makkelijk, in het voorjaar is het 10 x zoveel werk.

• Gebruik cloches om wintersla te beschermen tegen de kou.
• Oogst de tomaten en leg ze binnen of in de kas om te rijpen.
• Prei aanaarden, d.w.z. de aarde rondom de preiplanten ophogen en aandrukken om de wortels te bedekken
• Knoflook planten
• Wil je roodlof of witlof kweken? trek de wortels dan uit de grond, draai de krop er af en kuil ze in. Maak een kuil in de grond, zet de wortels er rechtop in en dek af met aarde.

• Appels kun je goed op zolder, in de kelder of op een andere koele, donkere plek bewaren. In een houten kist kun je ze het beste met het steeltje naar beneden leggen.
• Rondom gewassen of op een vrijgekomen stuk grond een bodembedekkende laag aanbrengen, oftewel mulchen. De mulchlaag kan bv. bestaan uit compost, stro, hooi, bladeren, gemaaid gras of houtsnippers en zorgt ervoor dat de grond niet snel uitdroogt, dat onkruidgroei wordt tegengegaan en dat voedingsstoffen in de grond behouden blijven.
• De witte kolen van het veld halen en koel opslaan.
• Wortels en rode biet oogsten en opslaan
• De zomerraapjes blijven oogsten en eten.
• Pompoenen oogsten
• Wortels en rode biet oogsten en opslaan in een kistje of emmer zand in de schuur of kelder.
• Schorseneren zijn eind oktober voor het eerst te oogsten. Oogst ze met een spitvork of graaf een geul aan de zijkant waarin je de lange wortels uit het bed kan halen.
• De blaadjes van roodlof (radiccio) en groenlof eten wanneer je zin hebt.
• Af en toe al een lekkere struik boerenkool oogsten op een koude dag en eten met bio worst.

Wat te oogsten in de winter?

• Aardperen oogsten gebeurt vanaf eind oktober of na de eerste vorst en dan de hele winter door. Aardperen zijn geweldig, ze bevriezen niet en je kunt blijven oogsten . Wil je volgend jaar weer aardpeer in de tuin, laat dan een knol ter grootte van een ei in de grond zitten. Aardperen is oogsten en eten nog op dezelfde dag omdat ze van bewaren niet lekkerder worden.
• Witlof oogsten kan van feb tot mei. Maak een kuil in de aarde in oktober en zet de witlof wortels in de kuil. Laat 2 cm loof staan en bedek alles met een laag aarde. Kijk in februari of er al witlof aan de wortels is gegroeid. Witlof blijft wit als het bedekt is met aarde, dat voorkomt dat de witlof bitter wordt.
• Veldsla blijft oogstbaar zo lang het niet te hard vriest. Blijven oogsten tijdens de winter..
• Broccoli komt meestal ook goed de winter door, blijven oogsten zolang die groeit.