Pompoen
Gisteren de eerste pompoen geoogst en gegeten, gestoofd met ui, tomaat en flageolet. Heerlijk! Wil je ook pompoenen kweken? Bewaar de pitten van een lekkere (biologisch gekweekte) pompoen, droog de pitten in het raamkozijn, doe ze daarna in een enveloppe, schrijf de naam er op en zaai het zaad volgend jaar mei. Zo simpel kan het zijn!
Pompoen
Pompoen is familie van de komkommer, courgette en meloen. Hij wordt al eeuwen gekweekt in Midden en Zuid-Amerika. Er zijn zaden gevonden uit 7000-5500 jaar voor Christus. Met name bij Indianen volkeren waren pompoenen basisvoedsel omdat ze zo lang bewaard kunnen worden. In USA wordt traditioneel de de pompoen gegeten bij de nationale feestdag Thanksgivingday in de vorm van een pompoentaart. In Nederland is de pompoen steeds bekender geworden, met name door de belangstelling en de groeiende behoefte aan biologische voeding. Ik ben dan ook blij dat de heerlijke en veelzijdige pompoen in ons land steeds meer basis voedsel aan het worden is.
Soorten pompoen (Cucurbitaceae)
Er zijn oneindig veel soorten pompoen, we hebben de afgelopen 7 jaar enorm veel geëxperimenteerd met het kweken van alle mogelijke soorten en kleuren pompoenen. Om daarna terug te komen op 2 soorten die we het aller lekkerst vinden maar daarover later meer.
Curcubita maxima
Hier horen ook de reuze pompoenen bij die we voor de lol kweekten, ze doen het niet altijd, maar als het lukt is het spectaculair. In deze periode hadden we in de tuin een berg grond over gebleven van de bouw. Op die berg (arme grond) gooiden we grote hoeveelheden koemest (van de boer) en compost. We kweekten er alle soorten pompoenen die we konden vinden, dus ook de reuze pompoen. Het was leuk om te zien en avontuurlijk, maar hij smaakt naar niks, dus dat was een keer. Ga je de uitdaging aan? Dan is Atlantic Giant Super Selectie een goede keuze.
Bij de soort Cucurbita maxima zijn ook veel kleinere en lekkere pompoenen die tot mijn lievelingen horen. Met name de "Red Kuri"/Uchiki Kuri/Solo vind ik erg lekker. (zie foto 2 boven) Dit 2 tot 3,5 kg wegende pompoentje is diep oranje van kleur. Het vruchtvlees is vast en zeer smaakvol. Goed te bewaren. Deze soort is ook verkrijgbaar met Eco geteelde zaden. Dit is tevens het originele Hoikkaidotype wat veel verkocht wordt in natuur voedingswinkels en gewone supermarkten. De groene soort is nog verfijnder van smaak, maar vind ik minder mooi, tja het oog wil ook wat. De Hubbard hoort ook bij deze soort, prachtige ovale pompoenen met o.a.. bleek blauwe kleuren, een plaatje, maar mijn favoriet (zie foto 1 en 3) is de Red Oktober F1, Hij heeft een knal groene steel en top, start als een groen geaderde pompoen en wordt daarna oranje. Ik kreeg hem 2 jaar geleden van mijn zus en sinds dien kweek ik hem elk jaar. We kweken dit jaar ook de Australische Jarradhale, nog niet geproefd, maar hij ziet er prachtig uit, zie foto;
Cucurbita Moschata
Van deze soort is de bekende "Butternut" pompoen die we vaak zien liggen op de markt in Surinaamse groente kramen. Hij heeft de vorm van en kleur van een pinda vandaar de naam. Een kleine makkelijk te kweken en te bewerken pompoen met een fantastische smaak. Licht geel van binnen. Minder bekende soorten zijn: "Fairy F1", goed bestand tegen meeldauw en virussen, "Futsu black rindend" een zwart pompoentje, prachtig om te zien en goed te bewaren en nog vele andere soorten.
Cucurbita pepo
Deze soort geeft courgettes en pompoenen in allerlei kleuren vormen en maten. De Racer F1 is de bekende Halloween pompoen. Ook mijn favoriet is de decoratieve Patisson die behoort tot deze Pepo soort. Ik maakte hem deze week nog gevuld met lamsgehakt uit de oven. Heb je een kleine tuin? Deze soort rankt minder dan andere pompoenen, dus heeft minde ruimte nodig. Deze pompoenen zijn minder lang houdbaar dan bovengenoemde soorten.
Cucurbita Mixta
Dit zijn de zogenaamde spaghetti pompoenen bijvoorbeeld "Tivoli F1, super grappig om je eigen spaghetti in een pompoen te kweken. Zeker als je op de gezonde toer bent is het een optie om gewone spaghetti te vervangen door deze pompoen.
Pompoenen kweken
Stop in april of mei een bol zaadje wat je gedroogd hebt en in het donker (enveloppe) bewaard nadat je een pompoen at in het najaar in een potje met potgrond en zet hem op de vensterbank. Geef water en de plant komt op. Graaf na 21 mei een gat in de aarde, vul dit met verteerde koemest en compost. Zet het plantje er in, geef water en de rest gaat van zelf. Een voorwaarde voor een goede groei is 6 uur zon per dag. De planten kunnen absoluut niet tegen nachtvorst, dus afdekken als je hem te vroeg hebt buiten gezet en oogsten voor de nachtvorst start in het najaar. Pompoenen zijn rankende en klimmende planten. Ze hebben dus ruimte nodig. Dit kan op een veld of je kunt een plant laten klimmen. Wij maakten dit jaar rekken voor de peulen en erwten en kapucijners, na de oogst haalden we het groen weg en gaven dit aan onze buren (hun geiten zijn er dol op) en pootten de pompoen planten voor de rekken. Zie foto. We maakten de rekken met groen gecoat hard gaas, de balken staan in ijzeren standaarden om de anderhalve meter. De plant gaat vanzelf omhoog, ze kunnen die zware pompoenen echt zelf dragen. We leiden de ranken wel zelf over het rek om een regelmatige verdeling te krijgen. Elke plant laten we ongeveer 5-7 pompoenen krijgen, daarna toppen we de plant af. Als de steel begint te barsten of te verkurken is de pompoen rijp. Als je er op klopt moet hij hol klinken. Ze groeien pas echt hard na de langste dag, dus maak je niet druk om een langzame start.
Voedingswaarde pompoen
100 gram verse pompoen bevat 36 kcal:
- Koolhydraten 7 gram
- eiwit 1,1 gram
- vet 0,2 gram
- en suiker (2,4 gram)
- Water 89,7 gram
- Vezels 0,1 gram
- Vitamine A, B1, B2, B6, B11 en C
- Mineralen: Natrium, Calcium, Kalium, Magnesium,Fosfor, IJzer, Koper en Zink.
Bron: Voedingswaardetabel
Pompoen eten
Iederéén weet tegenwoordig wel dat je pompoensoep kunt maken. Bekijk pompoen daarom een anders, bijvoorbeeld zoals de veelzijdige courgette, wat je met courgette doet kun je met pompoen ook, alleen kun je een pompen niet rauw eten. Snijden even wokken en mixen maar door salades, stoofpotten, hartige en zoete taarten en zelfs stamppotten worden er lekker mee. Als een pompoen vers geoogst hoef je niet te schillen, dat scheelt veel werk. Alleen de pitten en draden eruit halen en snijden. Lekkere basis combinaties zijn:
- pompoen-zoete aardappel-salie
- pompoen, knoflook, sojasaus
- pompoen, tomaat, kikkererwten
Terwijl ik dit artikel schreef maakte mijn lief onze volgende klassieker voor ons:
Geroosterde pompoen met knoflook (zie foto)
Voor 4 personen
- 1 pompoen met schil in parten
- olijfolie in een spray fles
- voor een hele pompoen 5 tenen knoflook geperst
- zout of sojasaus (kikkoman)
Bereiding
- Was de pompoen en snij hem door, verwijder de pitten en draden en snij hem in parten.
- Leg de parten met de schil naar beneden op de bakplaat.
- Smeer op elke part wat knoflookpulp
- Bespray met olijfolie
- Druppel er Kikkoman over of zout
- Rooster 20-30 min in de oven op 200 graden.
Serveer meteen. Lekkere combi met tomaten-mozzarella salade.
PS: Geen zin of tijd om zelf pompoenzaden te oogsten en bewaren? Hier kun je de pompoenzaden ook online bestellen: klik hier