Vergeten groenten

Vergeten groenten zijn groentesoorten die onbekend geworden zijn, maar in het verleden veel zijn gekweekt. Supermarkten laten makkelijke grote mooi uitziende groenten kweken voor de massa. Denk aan een soort komkommer, tomaat, sla perzikenbomen en bloemkool en wortels. Gelukkig is er de laatste jaren een tegen beweging. Consumenten willen allerlei soorten en maten tomaten, meer soorten sla en wortels. Het gaat niet alleen meer om uiterlijk, maar ook om smaak. Met de opkomst van biologische groenten gaat het goed. Die worden minder massaal gekweekt, met meer ruimte voor variatie. Het ultieme genot van een moestuin is dat je niet afhankelijk bent van het aanbod in de winkel en je naar hartenlust kun experimenteren. Ik ben er dol op en probeerde de afgelopen jaren met meer en minder succes alles wat ik te pakken kon krijgen. Wist je dat bv. sojabonen, quinoa en kikkererwten het prima doen in mijn moestuin? Steeds meer zaadhandelaren spelen in op de behoefte aan nieuwe soorten groenten en fruit. Zodat wij als moestuinders meer keuze hebben. Denk aan kleurige biet, snijbiet, aardpeer, pastinaak, veel kleurige wortel, eeuwige moes (kool), palmkool, peterselie wortel, pastinaak, raapjes, spekbonen, tuinbonen en nog veel meer. Wat let je om te starten met kweken van vergeten groenten?.

vergeten groenten

Gelukkig krijgen diverse oude groente rassen nu volop aandacht

De Universiteit van Wageningen heeft een Oranje lijst, waarop zij oude rassen vanaf de oorlog in kaart brengen en blijven kweken. Er is ook een stichting Vergeten Groenten, in de historische groentenhof kweken zij 550 soorten vergeten groenten. Wil je meer informatie: klik hier 

Vergeten groenten

Aardbeispinazie (leuke rode aarbeiachtige vruchtjes die helaas naar niks smaken) 
Aardpeer (knollen die winterhard zijn en naar zonnebloem smaken)
Amarant (dit is quinoa)
Andoorn (knolletjes die krom en klein zijn, lekker)
Biefstuktomaat (grote rode tomaten, de franse coeur de boeuf, er zijn oneindig veel tomatensoorten)
Blauwe aardappels, rode aardappels, gele aardappels, roze aardappels, zo leuk om mee te experimenteren
Blonde lof (suckerhut, dit is een ijzersterk soort sla, maar smaakt wel heel bitter, dus met mate gebruiken
Brave Hendrik (een soort driehoekige blaadjes, lijkt op spinazie, eenmaal gezaaid komt het altijd terug, een aanrader)
Broccoletto (er zijn zoveel broccoli soorten in allerlei kleuren en verschijningsvormen, experimenteer er mee. Ze houden van een koele start)
Bruin rode jaarrondsla (en vele andere soorten sla, mesclun kun je in februari als zaaien, snijsla, kropsla, te veel om op te noemen) Eeuwige moes (een bladkool waarvan je de bladeren eet, de kool laat je staan, dus je kunt blijvend oogsten)
Haverwortel (nooit gekweekt, hoor graag ervaringen)
Heilig Boontje (zie artikel hemelvaartsdag) Zo leuk met engelen gezichtjes, dit is een droogboon, handig voor de winter)
Kardoen (soort artisjok, je eet de stelen, ik vind hem niet erg lekker en ga voor de echte artisjok, die doet het met deze zachte winters ook prima.)
Kliswortel (wilde plant waarvan de klissen aan je kleding blijft hangen, nooit durven eten, hoor graag ervaringen)
Knolvenkel (fantastische anijsachtige smakende knollen, makkelijk te kweken in het vroege voorjaar)
Koolraap (enorme gele knollen met een lange groeitijd, lekker om patatten van te maken)
Koolrabi (je hebt ze in paars en groen, heerlijke delicate groente die subtiel naar bloemkool smaakt, rauw het lekkerst.)
Krootjes (wat moet ik zonder bieten, basisvoedsel, in geel, rood, roze (chioggia) en wit)
Lathyrus-peultjes (Heb ik nooit durven eten, ik gebruik de bloemen voor de vaas)
Malvablad (mijn tuin staat vol met malva, maar nog nooit gegeten, ga het eens proberen)
Melde (als reuze spinazie te eten)
Mierikswortel ( die staat bij mij onder de perzik om de bladkrulziekte te voorkomen, heerlijk om de wortels te raspen en met room mengen) 
Oeraugurkje (überhaupt verse augurk)
Paarse spekbonen ( dit is de sperzieboon onder de bonen, groot, sappig, makkelijk groeiend, zo ultiem lekker)
Gouden spekbonen ( even fijn als de blauwe, maar net iets minder lekker)
Palmkool (fantastische groenten, winterhard, zachter dan boerenkool)
Pastinaak ( je ziet hem nu veel in de winkel, maar persoonlijk niet mijn smaak) Peterseliewortel
Platte peterselie (de mediterrane peterselie, onmisbaar en winterhard)
Purperen artisjok (zo wie zo artisjokken kweken, wat een geweldige planten en wat zijn ze lekker)
Raapjes (meiraapjes, zomerraapjes een heerlijke onbekende groente met een zachte smaak)
Rammenas (zwarte radijs, lekker)
Rettich (witte enorme zacht smakende radijs, heerlijk)
Rode spruitjes ( leuke kleur en lekker)
Roodlof (intens bitter, prachtig om te zien een een waardevolle aanvulling om gerechten pittiger van smaak te maken, winterhard)
Schorseneren (keukenmeiden verdriet vanwege de kleverige schil, maar wat zijn ze lekker)
Snijbiet (ik hou niet van snijbiet vanwege de aarde smaak, maar kweek ze voor de prachtige kleuren geel, rood en groen.
Wilde spinazie (grote bladeren, heerlijke smaak, makkelijk te kweken)
Winterpostelein (kleine plantjes met driehoekige blaadjes en witte bloemetjes, lekker vroeg in het voorjaar)
Zeekool ( een vaste plant, eenmaal planten en altijd oogsten, je eet de stengels vroeg in het voorjaar)

Vergeten groenten kweek je zelf!

Experimenteer met allemaal onbekende zaden, proef of je het lekker vind en geniet. Het is leuk en spannend om witte bieten, gele bieten en chioggiabieten op je bord te hebben en te vergelijken. Je levert ook nog eens een bijdrage aan de diversiteit voor de toekomst. Er zijn heel veel zaden aanbieders voor vergeten groenten waarvan ik Vreeken echt de grootste collectie vind hebben. Wil je online zaden van vergeten groenten bestellen? Misschien vind je het leuk om bij deze zaadhandelaar te kijken? Die is net gestart met vergeten groenten; klik hier

Eten uit de moestuin in de winter

Toen ik de moestuin startte nu 7 jaar geleden besloot ik geen groente meer te kopen in de winkel. Zo streng ben ik niet meer, maar ik vind het een regel rechte uitdaging om ook in de winter zoveel mogelijk uit de moestuin te eten. Lees meer over de eten uit de moestuin in de winter.

Oogsten in de winter moestuin

De volgende groenten kun je onbeperkt oogsten in de winter omdat ze vorst bestendig zijn. Ze hebben eigenlijk een innerlijke anti-vries.

• Aardperen, dit is de echte winterkoning, heerlijk aromatisch, makkelijk te oogsten en ze groeien werkelijk onbeperkt. Kies een soort met grote knollen die weinig bobbels hebben, dan hoef je niet zo veel weg te gooien.
• Boerenkool, iedereen weet dat dat na een nachtvorst suikers ontwikkelt worden in de boerenkool en dat hij dan zoeter smaakt. Ik heb twee soorten boerenkool, gele boerenkool en groene. De gele is een vergeten groente die ik kweek om te laten voort bestaan, je kunt gratis zaad krijgen bij de Landbouwuniversiteit Wageningen als je dit soort groente weer kweekt, zaad laat schieten om te voorkomen dat oude soorten verloren gaan.
• Veldsla, deze oergroente heeft een heerlijke verfijnde smaak en je kunt hem blijven oogsten. Zo fijn dat er ook een slasoort is die in de winter te oogsten is, er zijn zo weinig andere groene blaadjes in de tuin. Je hebt twee soorten, een met lange en een met ronde blaadjes, allebei erg lekker.

Oogsten in de herfst en eten in de winter

• Pompoenen, wat zouden we zijn zonder, ik eet ze van september tot maart, ik kweek er voor elke week een, dus in totaal 28 pompoenen in allerlei soorten en maten. Je kunt er onbeperkt mee experimenteren, wat dacht je van  boerenkool stamp met pompoen of geroosterde pompoen met pesto, cheescake met pompoen, pompoen chutney enz.. Ik oogst ze in september en oktober en bewaar ze koel en donker in de kelder.
• Witte, rode en groene kool; ze kunnen wel tegen een beetje nachtvorst, maar in november wordt ik toch onrustig, ik leg ze in een mand onder vliesdoek onder een afdakje buiten, tegen het huis aan.
• Bieten: die oogst ik echt al in oktober, ik zet ze op zand in een pot en eet ze tot het voorjaar. Een kwart van de bieten laat ik op het veld staan, als de winter niet te streng is zijn die weer lekker in het voorjaar.
• Selderijknollen, ze hebben een enorm lange groei tijd, van maart tot vandaag (28 nov), maar ze kunnen niet tegen vorst, dus liggen ze met wortel en kruin op de ingekuilde bieten onder het afdakje. Ze zijn onmisbaar voor die heerlijke erwtensoep. Ik kweek er altijd vijf.
• Appels: dat is zo'n rijkdom, ik heb 5 soorten in manden naast elkaar staan, ook weer onder het afdakje. Ik gebruik appels als handappel, voor taarten, gebakken appel bij rode kool, appelmoes enz.
• Noten, walnoten en hazelnoten, wat is er bevredigender dan je eigen walnoten kraken, ik eet er elke dag vijf.

Oogsten in de zomer en eten in de winter

• Uien en sjalotten: ik heb er nooit genoeg, ieder jaar kweek ik er meer, rode uien, witte uien, gele uien en sjalotten. Na de oogst hangen ze in bossen te drogen in de schuur en nu zijn ze koel en droog opgeborgen in de kelder.
• Knoflook: ik heb 5 soorten gekweekt en ik gebruik 100 bollen per jaar. Ik oogst ze in juli/augustus en hang ze in bossen te drogen in het houthok, nu liggen ze veilig en droog in de kelder.
• Erwten: verse erwten zijn heerlijk, ik kweek er altijd veel zodat ik tien zakjes van 200 gram kan invriezen en 1000 gram kan drogen voor erwtensoep
• Tuinbonen, een van mijn favoriete groenten: ik vries ongeveer zes zakjes in van 200 gram en heb dan genoeg voor de winter.
• Droog bonen: Borlotti die mooie gespikkelde bonen laat ik indrogen en week ze in de winter 24 uur en kook ze. Heerlijk in salades.
• Aardappelen: Ik ben niet zo'n aardappel liefhebber. In de eerste jaren kweekte ik 4 grote manden, die kregen we niet op. Nu beperk ik me tot een mand frieslanders en een mand met alle kleuren aardappels (rood, paars en blauw). Die gebruik ik voor salades en diners met vrienden.
• Courgettes: ik maak ze in als augurken, zoet zuur en hoef nooit meer potten augurken te kopen
• Frambozen: worden verwerkt tot jam. Ik heb besloten nooit meer een pot jam te kopen, dus hebben we jam van aalbessen, zwarte bessen, bramen, kweeperen, pruimen, peren, aardbeien, vijgen en appels. Ik gebruik jam meestal als vulling en topping voor taarten.
• Chutney maak ik van vijgen en kweeperen en pruimen.
• Likeur maak ik van pruimen

Welke groente en fruit koop ik in de winter?

• Wortels, ze krijgen bij mij altijd wortelvlieg
• Tomaten, na de laatste oogst i september waren ze echt op
• Paprika: na de laatste oogst in oktober waren ze ook echt op.
• Venkel, af en toe, ik zou niet weten hoe ik ze moet bewaren.
• Komkommer, af een toe een verse komkommer vind ik heerlijk.
• Aubergine, voor een lekkere ratatouille of saus.
• Spinazie, omdat ik te lui was om die te zaaien.

Gele kers tomaat

De gele kers tomaat "cocktail clementine" van Bolster is zo geweldig dat ik er een speciaal artikel over schrijf. De tomaten zijn diep geel, rijp bijna oranje, zo groot als een knikker. Ze smaken heerlijk aromatisch. Het meest bijzondere is het enorme productievermogen van deze tomatenplant. Ik zaaide hem in het voorjaar van 2015 en oogstte buiten onder een afdakje van juli tot nu (eind oktober). Mijn zus kweekte hem in de kas en oogstte al in juni en oogst nu nog steeds. Zonder een spoortje van ziekten als tomatenrot. Deze tomaat krijgt van mij een medaille.

Gele kers tomaat kweken

In april zaaide ik het zaad in plastic potjes met potgrond en zette ik de potten op de grond op een lichte plek met vloerverwarming (18-21 graden). Ik vul eerst de potten met aarde, strooi 3 zaadjes per pot van 10 cm doorsnee, bedek de zaadjes met 0,5 cm aarde en geef water. Ik zaai niet al in maart omdat de planten dan zo door schieten en snel ziekten krijgen. Tomatenplanten kiemen snel (1 week-2 weken) en groeien snel, Zodra de plant 4 blaadjes heeft verpoot ik hem naar een grote pot van 75 cm hoog en 59 cm doorsnede. Ik zet eerst een stok van minimaal een meter in de pot en zet daar het plantje bij. Na 21 mei gaat de plant naar buiten onder een afdakje op een zonnige plek. Regelmatig water geven en de plant steeds opbinden. Dieven is noodzakelijk. (nieuwe plantjes uit de oksel van de plant halen). Bij deze gele kers komen er ook nieuwe plantjes aan de bloemstengels. Die heb ik ook weggehaald. Verder is het even geduld hebben, maar als de tomaatjes eenmaal gaan komen houdt het niet meer op. Mijn zus een ervaren tomatenkweker zei "ik heb nog nooit zoiets mee gemaakt" Ik kweek de tomaten buiten, mijn zus kweekt ze in de kas. In de kas kun je zeker 3 weken eerder oogsten. Deze tomatenplant vormt een grote tros boven in de plant, dat is niet heel sierlijk, maar met deze oogst hoor je mij niet mopperen.

Moestuin in oktober

Het is oktober het zonnetje is zacht en de aarde warm, heerlijk om in de tuin te zijn, wat kunnen we allemaal nog doen? Lees de tips over oogsten, wieden en zaaien in moestuin in oktober.

 Oogsten in oktober

Blijf vruchtgroenten zoals  aubergines en courgettes, komkommers, tomaten en paprika's en pepers oogsten, ze zijn nu rijp en produceren enorm om als nog vruchten te leveren nu de temperatuur zakt en het licht minder wordt. Knip de zwarte bladeren weg bij de tomaten. Zet wat peperplanten in een pot en haal deze binnen bij de eerste nachtvorst.Dan heb je pepers tot na kerst. Pluk de eerste James Grieve, die heerlijke zachte aromatische appels. Je kunt ook starten met de oogst van koolsoorten, zoals boerenkool, rode kool en witte kool. Ook oogsten we die heerlijke pompoenen en de eerste aardperen. Verder plukken we de druiven en de cox appels en de peren.

 Zaaien in oktober

Spinazie kun je proberen, met regen en wat zon kun je eind november nog oogsten. Veldsla wil ook nog wel lukkken.

Knoflook kun je poten. Bestel knoflooksoorten die het in Nederland goed doen. (Vreeken zaden). Poot ze in oktober en je knoflook is goed volgend jaar juli.

Tuinafval composteren

Een enorm goede bodemverbeteraar is zelfgemaakte compost. Doe al je tuinafval in de compostbak, uitgezonder zieke en lastige onkruiden, de ziekten komen straks weer op je tuin en de onkruiden ook.

Bieten oogsten

in oktober kun je volop bieten oogsten, ze zijn heerlijk om te roosteren in de oven. Let op dat je voor de echte vorst de bieten allemaal oogst en ze in emmers met zand laat overwinteren op een vorstvrije plaats. Draai het loof er af, doe een laag zand in een emmer, leg er een laag bieten op, dan weer zand, bieten enz.

Oogsten van suikermais

Als je hem op het juiste moment plukt heeft suikermaïs een onovertrefbare smaak. Binnen een uur wordt geoogst, 10 minuten gekookt, en gegeten. Als de haren die uit de kolf groeien bruin zijn is de mais rijp.
 De superzoete rassen zijn speciaal ontwikkeld om zachte korrels te vormen. Deze moet je niet samen telen met oudere rassen omdat de korrels anders zetmeel gaan vormen.•Als de maïs oogstklaar is zijn de korrels bleekgeel en zal er een melkachtige sap komen bij het fijnknijpen.

Fruitbomen planten

Bestel je fruitbomen bij de kweker zodat je in oktober je fruitbomen kunt planten. Plant fruitbomen als ze de bladeren verloren hebben, dan is er alle ruimte om goed te wortelen in het najaar en winter.

Denk aan appel, peren, pruimen, kersen, perziken en abrikozenbomen. Hier zie je de prachtige bloesem van mijn James Grieve.

Test je grond met een set van een goed tuincentrum. Geef je grond de aanbevolen stoffen zoals mest, kalium enz.

Saffraankrocus planten

Ik heb dit jaar voor het eerst saffraan krocus geplant, zie mijn artikel daarover. http://moestuinbeginnen.nl/saffraan-kweken/

Schoffelen

Houd de moestuin vrij van onkruid. Het is nu even wat moeite, maar het bespaart je een onaangename klus in het voorjaar. Blijf dit ook doen in november. 

Mulchen

Iedere week strooi ik het gemaaide gras op de paden om onkruid af te remmen, ik blijf dit doen zolang we maaien, elk beetje helpt tegen onkruid.

Pompoen

Gisteren de eerste pompoen geoogst en gegeten, gestoofd met ui, tomaat en flageolet. Heerlijk! Wil je ook pompoenen kweken? Bewaar de pitten van een lekkere (biologisch gekweekte) pompoen, droog de pitten in het raamkozijn, doe ze daarna in een enveloppe, schrijf de naam er op  en zaai het zaad volgend jaar mei. Zo simpel kan het zijn! 

Pompoen

Pompoen is familie van de komkommer, courgette en meloen. Hij wordt al eeuwen gekweekt in Midden en Zuid-Amerika. Er zijn zaden gevonden uit 7000-5500 jaar voor Christus. Met name bij Indianen volkeren waren pompoenen basisvoedsel omdat ze zo lang bewaard kunnen worden. In USA wordt traditioneel de de pompoen gegeten bij de nationale feestdag Thanksgivingday in de vorm van een pompoentaart. In Nederland is de pompoen steeds bekender geworden, met name door de belangstelling en de groeiende behoefte aan biologische voeding. Ik ben dan ook blij dat de heerlijke en veelzijdige pompoen in ons land steeds meer basis voedsel aan het worden is. 

Soorten pompoen (Cucurbitaceae)

 Er zijn oneindig veel soorten pompoen, we hebben de afgelopen 7 jaar enorm veel geëxperimenteerd met het kweken van alle mogelijke soorten en kleuren pompoenen. Om daarna terug te komen op 2 soorten die we het aller lekkerst vinden maar daarover later meer.

Curcubita maxima

Hier horen ook de reuze pompoenen bij die we voor de lol kweekten, ze doen het niet altijd, maar als het lukt is het spectaculair. In deze periode hadden we in de tuin een berg grond over gebleven van de bouw. Op die berg (arme grond) gooiden we grote hoeveelheden koemest (van de boer) en compost. We kweekten er alle soorten pompoenen die we konden vinden, dus ook de reuze pompoen. Het was leuk om te zien en avontuurlijk, maar hij smaakt naar niks, dus dat was een keer. Ga je de uitdaging aan? Dan is Atlantic Giant Super Selectie een goede keuze.

Bij de soort Cucurbita maxima zijn ook veel kleinere en lekkere pompoenen die tot mijn lievelingen horen. Met name de "Red Kuri"/Uchiki Kuri/Solo vind ik erg lekker. (zie foto 2 boven)  Dit 2 tot 3,5 kg wegende pompoentje is diep oranje van kleur. Het vruchtvlees is vast en zeer smaakvol. Goed te bewaren. Deze soort is ook verkrijgbaar met Eco geteelde zaden. Dit is tevens het originele Hoikkaidotype wat veel verkocht wordt in natuur voedingswinkels en gewone supermarkten. De groene soort is nog verfijnder van smaak, maar vind ik minder mooi, tja het oog wil ook wat. De Hubbard hoort ook bij deze soort, prachtige ovale pompoenen met o.a.. bleek blauwe kleuren, een plaatje, maar mijn favoriet (zie foto 1 en 3) is de Red Oktober F1, Hij heeft een knal groene steel en top, start als een groen geaderde pompoen en wordt daarna oranje. Ik kreeg hem 2 jaar geleden van mijn zus en sinds dien kweek ik hem elk jaar. We kweken dit jaar ook de Australische Jarradhale, nog niet geproefd, maar hij ziet er prachtig uit, zie foto;

Cucurbita Moschata

Van deze soort is de bekende  "Butternut" pompoen die we vaak zien liggen op de markt in Surinaamse groente kramen. Hij heeft de vorm van en kleur van een pinda vandaar de naam. Een kleine makkelijk te kweken en te bewerken pompoen met een fantastische smaak. Licht geel van binnen. Minder bekende soorten zijn: "Fairy F1", goed bestand tegen meeldauw en virussen, "Futsu black rindend" een zwart pompoentje, prachtig om te zien en goed te bewaren en nog vele andere soorten.

 Cucurbita pepo 

Deze soort geeft courgettes en pompoenen in allerlei kleuren vormen en maten. De Racer F1 is de bekende Halloween pompoen. Ook mijn favoriet is de decoratieve Patisson die behoort tot deze Pepo soort. Ik maakte hem deze week nog gevuld met lamsgehakt uit de oven. Heb je een kleine tuin? Deze soort rankt minder dan andere pompoenen, dus heeft minde ruimte nodig. Deze pompoenen zijn minder lang houdbaar dan bovengenoemde soorten.

Cucurbita Mixta

Dit zijn de zogenaamde spaghetti pompoenen bijvoorbeeld "Tivoli F1, super grappig om je eigen spaghetti in een pompoen te kweken. Zeker als je op de gezonde toer bent is het een optie om gewone spaghetti te vervangen door deze pompoen.

Pompoenen kweken

Stop in april of mei een bol zaadje wat je gedroogd hebt en in het donker (enveloppe) bewaard nadat je een pompoen at in het najaar in een potje met potgrond en zet hem op de vensterbank. Geef water en de plant komt op. Graaf na 21 mei een gat in de aarde, vul dit met verteerde koemest en compost. Zet het plantje er in, geef water en de rest gaat van zelf. Een voorwaarde voor een goede groei is 6 uur zon per dag. De planten kunnen absoluut niet tegen nachtvorst, dus afdekken als je hem te vroeg hebt buiten gezet en oogsten voor de nachtvorst start in het najaar. Pompoenen zijn rankende en klimmende planten. Ze hebben dus ruimte nodig. Dit kan op een veld of je kunt een plant laten klimmen. Wij maakten dit jaar rekken voor de peulen en erwten en kapucijners, na de oogst haalden we het groen weg en gaven dit aan onze buren (hun geiten zijn er dol op) en pootten de pompoen planten voor de rekken. Zie foto. We maakten de rekken met groen gecoat hard gaas, de balken staan in ijzeren standaarden om de anderhalve meter. De plant gaat vanzelf omhoog, ze kunnen die zware pompoenen echt zelf dragen. We leiden de ranken wel zelf over het rek om een regelmatige verdeling te krijgen. Elke plant laten we ongeveer 5-7 pompoenen krijgen, daarna toppen we de plant af. Als de steel begint te barsten of te verkurken is de pompoen rijp. Als je er op klopt moet hij hol klinken. Ze groeien pas echt hard na de langste dag, dus maak je niet druk om een langzame start.

Voedingswaarde pompoen

100 gram verse pompoen bevat 36 kcal:

• Koolhydraten 7 gram
• eiwit 1,1 gram
• vet 0,2 gram
• en suiker (2,4 gram)
• Water 89,7 gram
• Vezels 0,1 gram
• Vitamine A, B1, B2, B6, B11 en C
• Mineralen: Natrium, Calcium, Kalium, Magnesium,Fosfor, IJzer, Koper en Zink.

Bron: Voedingswaardetabel

Pompoen eten

Iederéén weet tegenwoordig wel dat je pompoensoep kunt maken. Bekijk pompoen daarom een anders, bijvoorbeeld zoals de veelzijdige courgette, wat je met courgette doet kun je met pompoen ook, alleen kun je een pompen niet rauw eten. Snijden even wokken en mixen maar door salades, stoofpotten, hartige en zoete taarten en zelfs stamppotten worden er lekker mee. Als een pompoen vers geoogst hoef je niet te schillen, dat scheelt veel werk. Alleen de pitten en draden eruit halen en snijden. Lekkere basis combinaties zijn:

• pompoen-zoete aardappel-salie
• pompoen, knoflook, sojasaus
• pompoen, tomaat, kikkererwten

Terwijl ik dit artikel schreef maakte mijn lief onze volgende klassieker voor ons:

Geroosterde pompoen met knoflook (zie foto)

Voor 4 personen

• 1 pompoen met schil in parten
• olijfolie in een spray fles
• voor een hele pompoen 5 tenen knoflook geperst
• zout of sojasaus (kikkoman)

Bereiding

1. Was de pompoen en snij hem door, verwijder de pitten en draden en snij hem in parten.
2. Leg de parten met de schil naar beneden op de bakplaat.
3. Smeer op elke part wat knoflookpulp
4. Bespray met olijfolie
5. Druppel er Kikkoman over of zout
6. Rooster 20-30 min in de oven op 200 graden.

Serveer meteen. Lekkere combi met tomaten-mozzarella salade.

PS: Geen zin of tijd om zelf pompoenzaden te oogsten en bewaren? Hier kun je de pompoenzaden ook online bestellen: klik hier

Zaaien en planten in April

Zo heerlijk die regen vandaag, snel mijn sla en pepers en paprika's buiten uitgeplant. Een bijen mengsel aan de rand van de moestuin gezaaid, eetbare bloemen (Goudsbloem en Oost Indische Kers en Komkommerkruid) uitgeplant. De koude bak gewied, tussen de tuinbonen stond een enorme hoeveelheid muur, alle zaaibakken zijn nu leeg. Dan kunnen we nu beginnen met bloemen zaaien, eerst eten en dan de luxe bloemen zeg ik altijd maar.

Zaaien en planten in April

• De volgende groenten heb ik uitgeplant:
• Koolrabi
• Spitskool
• Biet
• Chrysant (snijbloem)
• Aardbeien planten van vorig jaar in een nieuw bed gezet.
• Sla
• Pepers (moet bij nachtvorst vliesdoek over)
• Paprika (idem)
• Tomatenplanten (gele kers) Ze staan in grote potten onder een afdakje
• De Citroenboom is verhuisd naar het terras buiten. (Stond eerst onder het afdakje)

De volgende (gezaaide) groenten komen op:

• Peultjes
• Asperges
• Kapucijners
• Erwten
• Spinazie
• Bieten (rode en chioggia)
• Reuze spinazie
• Venkel
• Broccoli
• Peterselie

We hebben geoogst en gegeten:

Spinazie uit de koude bak en radijs en pluksla. En natuurlijk die heerlijke verse rabarber. Vanmorgen een fantastische rabarber clafoutis gegeten.

Bloemen geplukt voor in de vaas: tulpen, narcissen, blauwe druifjes, gele dovenetel, judaspenning en muurbloem.

Ik ga verder dit weekend zaaien:

• Dille
• Pronkbonen
• Bloemen op een zaaibedje om later in de border uit te planten: Zonnebloemen voor de vogels, Zinia, Choreopsis
• Quinoa
• Winterprei
• Zomerraap
• Groenselderij
• Knolvenkel
• Klimbloemen (ik kreeg een zakje van Groei en Bloei)

PS: Ik kreeg een mail van mijn favoriete blad Landleven die ik jullie niet wil onthouden: het is een hele mooie aanbieding voor Moederdag, 3 bladen voor 10 euro, met kans op een elektrische fiets. Meer weten? klik op het plaatje:

Zaaien in de kas

Door te zaaien in de kas of zaaien in de serre (België) kun je het tuinseizoen eerder starten en verlengen. Dat heeft in ons klimaat zoveel voordelen. Je kunt in de kas tomaten, aubergine, meloenen, komkommer, paprika en vele andere warmte minnende groenten en fruit kweken. Mijn nichtje heeft een hele grote kas met een perzikboom er in. Zij oogst elk jaar een lading perziken. 

Zaaien in de kas

Veel mensen denken dat je planten kunt laten overwinteren in de kas, maar als de kas niet verwarmd is, vriest het buiten net zo hard als binnen. De kas beschermd wel perfect tegen regen en kou. Door het glas wordt het in de kas veel warmer dan buiten, daar door groeien groenten en fruit sneller. Veel tuinders die hun kuipplanten of citrusbomen laten overwinteren in de kas zetten een kacheltje in de kas, die de temperatuur boven het vriespunt houdt. Een kas gebruik je dus optimaal in het groei seizoen. Er zijn verschillende soorten kassen, in dit artikel gaat het over de kas met tuindersglas, veiligheidsglas en kassen met plastic folie of dunne kunststof wanden. Het gaat niet over kassen met dubbele kunststof geïsoleerde wanden, in deze kassen kun je planten wel laten overwinteren. 

Januari

In januari kun je in de kas perfect de eerste (mesclun) sla, radijs en spinazie zaaien. Bij nachtvorst denk je het zaaibed gewoon af met vliesdoek. Ook uien kun je al zaaien, die plant je in maart uit in de volle grond. Lucht de kas op zonnige dagen.

Februari

In februari kan het heel koud zijn, volg dan de tips voor januari. Je kunt de volgende groenten proberen: Zaaien van sla, wortelen, spinazie, meiraapjes, bietjes en uien. Sjalotten kun je nu al planten (pootsjalotten)  Geef voldoende water bij zonnig weer. Zet wat aardbeiplanten in de kas voor een snelle start.

Maart

De lente komt er aan, nu zijn er veel meer kansen op een mooie start met groenten. Je kunt de bovenstaande groenten allemaal ook nog zaaien. Doe er nu een paar rijtjes tuinbonen, pronkbonen en erwten bij voor een vroege oogst. Ventileer de kas bij mooi weer. Daarnaast kunnen de tomaten, aubergines, paprika's en pepers in de kas gezaaid worden. Het is nu ook tijd voor rucola, tuinkers, koolsoorten, prei, tijm, suikermais, selderijknol en bleekselderij. Denk aan een regelmatige beluchting van de kas bij mooi weer. Blijf water geven bij mooi weer. Dek bij een nachtvorst de groenten af met vliesdoek. (Je kunt natuurlijk ook je binnen gezaaide planten afharden in de kas)

April

Blijf regelmatig luchten en water geven op zonnige dagen, planten hebben het nodig, ze halen koolzuur uit de lucht. Zaai opnieuw sla, (ik zaai sla om de 4 weken voor steeds weer vers groenvoer). Je mag nu ook komkommer en augurk zaaien. Probeer ook eens vroege sperziebonen, mijn zus heeft daar veel succes mee. Verder kun je nog steeds suikermais, meloen, andijvie en peterselie zaaien. Je kunt nu ook je voor gezaaide vruchtgroenten in de kas zetten: paprika, pepers, tomaten en aubergine. De bieten en slasoorten kun je nu buiten uitpoten. Zaai al vast zonnebloemen voor de vogels.

Mei

In mei gaan we al oogsten: denk aan tuinbonen, erwten en snijbonen. Sla en radijs. Dit wordt het echte eerste tuin oogstfeest. Blijf luchten en water geven. Let op dat je tomatenplanten niet de hele kas in beslag nemen. Op tijd de kop er uit, goed opbinden en dieven. Winterkolen zoals boerenkool, spruiten en Cavolo Nero zaaien.

Juni

Geef je snel groeiende vruchtgroenten voldoende water en mest. Bind je vruchtgroenten die klimmen zoals komkommer en tomaten op. Oogst je bonen, sla, spinazie en andere bladgroenten. Oogst je aardbeien. Plant groenten buiten uit als je plaats te kort komt. Maar hou je vruchtgroenten binnen.

Juli 

Oogsten en nog eens oogsten, met name je pepers, tomaten en komkommers. Geen tijd voor vakantie, tenzij het in eigen tuin is. Bedenk of je een watergeef systeem wilt aanschaffen, je blijft gieten en luchten. Giet met name in de avond omdat het water dan het langzaamst verdampt, zodat je planten er het meest profijt van hebben. Plant nu je winterkolen buiten uit. Poot ook je winterprei buiten uit. 

Augustus

Zaai weer nieuwe sla en geniet samen met je vrienden en familie van de fantastische oogst uit de kas. Geef een tuinfeest met zoveel mogelijk groenten (op de barbecue) en geef iedereen een groente goodiebag mee. Je kunt nu winterandijvie zaaien en veldsla. Blijf luchten en water geven.

September

Het wordt buiten vochtiger, lucht daarom je kas goed om schimmels te voorkomen. Je kunt nog wat veldsla en radijs zaaien. Geniet van je tomaten, aubergine, peper, komkommer en paprikaoogst. Haal dorre bladeren weg om schimmel te voorkomen. Blijf water geven en luchten.

Oktober

Maak de kas schoon met water en soda, haal alle planten er uit om schimmel te voorkomen. Zaai nog wat veldsla voor de winter. Als je een verwarmde kas hebt kun je de citrusbomen in de kas zetten. Geef weinig water.

November

Winterrust in de kas. Doe indien nodig reparatie. Leg bij vorst vliesdoek over de sla.

December

Geniet van al het lekkers uit de moestuin met kerst. Bij mij komen dan de chutneys bij de kaasplank, de jams bij het ontbijt, de augurken in de sla en ga zo maar door. Je kunt nog steeds verse sla uit de kas serveren. Mocht je de kas al een paar jaar hebben vervang de aarde tot 50 cm diep dan in december. Je hebt dan de meeste ruimte in de kas. Lucht de kas op zonnige dagen. Nog een maand en je mag weer beginnen.

Een kas kopen?

Verspenen

Verspenen, wat een raar woord eigenlijk. Verspenen betekent gezaaide plantjes die net opgekomen zijn in een grotere pot zetten, zodat de wortels de ruimte hebben om te groeien. Twee weken geleden hebben we paprika's, pepers en aubergines gezaaid, die zijn nu opgekomen. Zodra de plantjes 2 blaadjes hebben kunnen ze verspeend worden. Lees hier het stappenplan "verspenen"

Verspenen

Stappenplan

1. Zet pers of plastic potjes klaar in de minikas
2. Vul deze potjes met aarde, ik gebruik aarde tabletten en gewone potgrond. Beide is prima.
3. Als je aarde tabletten gebruikt, leg deze dan in water tot het aarde geworden is.
4. Vul de potjes met aarde
5. Maak de aarde vochtig voordat je het plantje er in zet
6. Steek een mes of spatel (ik gebruik een naambordje) onder de wortel van een plantje
7. Trek het plantje omhoog tussen 2 vingers
8. Zorg dat de wortels niet beschadigen
9. Maak met je vinger een kuiltje in het potje met aarde
10. Zet het plantje er in
11. Duw de aarde voorzichtig dicht
12. Zet het potje in de minikas
13. Houd de aarde vochtig
14. Zet het deksel op de kas
15. Klaar.

PS: Net geplante plantjes zien er een beetje belabberd uit. In de ronde potjes zie je plantjes die ik vorige week geplant heb. Die zien er al weer prima uit. Je ziet ook wat potje van de grootgrutter op de foto, de zaden die nu goed binnen kiemen heb ik gebruikt. Best een leuk idee om kinderen aan het tuinieren te krijgen. Als de plantjes zo groot zijn dat de wortels het hele potje vullen is het tijd om nog een keer te verspenen, of om de plant buiten of in de kas uit te planten. Paprika's en Pepers, Aubergines en Tomaten kunnen buiten in de kas als er geen nachtvorst meer is. Pepers en puntpaprika's kunnen gewoon buiten. Tomaten kunnen ook wel buiten, maar ze kunnen absoluut niet tegen regen. Vroeg of laat krijg je dan tomatenrot. Daarom kweek ik tomaten onder een afdakje. Voor aubergines is het in Nederland niet warm genoeg, ze hebben de warmte van een koude bak of kas nodig.