Vijgen kweken
Negen jaar geleden planten wij tegen de zuid muur van ons huis een vijgenboom, waarvan we dit jaar vanaf eind juli gemiddeld meer dan 100 sappige vijgen per jaar oogsten. Bij vijgen dacht ik vroeger aan landen als Griekenland, waar de vijgenboom in rotsige droge aarde in de hete middagzon groeide. Tijdens een wandeling plukte ik dan graag een paar van die aromatische vijgen. Dat kan dus nu ook in Nederland. Vijgen kweken is super makkelijk, planten en oogsten maar, lees hier de tips;
Vijgenboom kiezen
Er zijn oneindig veel vijgen soorten, in tuincentra worden helaas meestal maar een soort aangeboden. De Landbouw Universiteit van Wageningen publiceerde een lijst, ik koos daaruit de rassen die winterhard zijn, aan de hand van de lijst kun je bepalen welke soort het meest geschikt is voor je tuin, er zijn snel groeiende soorten voor een grote muur, maar ook langzaam groeiers en klein blijvende vijgen. Ook de smaken en kleuren verschillen enorm, bekijk de lijst en kies de soort die bij jou tuin en persoon past:
- Alma: Redelijk klein en compact, de smaak is zeer zoet en lekker, de kleur is licht bruin/geel
- Angelique: Twee maal dragend, kan op een iets koelere plek staan, roze vruchtvlees met een goede smaak
- Banane: Blijft redelijk klein, prettig als je niet zo veel ruimte hebt. Goudgeel vruchtvlees, gele schil
- Blanche d'Argenteuil: zwak groeiend, rood zoet vruchtvlees met een goede smaak, licht groene schil
- Bornholms Diamant: Paars vruchtvlees, gele schil
- Brown Turkey, deze wordt het meest verkocht in Nederland, donker rood vruchtvlees, goede smaak, maar weinig aroma, bruin paarse schil
- Brunswick: groeit compact, rood met wit vruchtvlees, goede smaak, koperen schil
- Corandria: Sterk groeien, vruchtvlees heeft een uitstekende smaak met een licht rode kleur, de schil is groen/geel
- Dalmatie: compacte groei, Groen gele schil
- Madalaine des deux: Roze sappig vruchtvlees, kleur geel gouden schil
- Pastilere: Matige groei, zoet vruchtvlees, donker paarse schil.
Geen tijd om naar een tuincentrum te gaan? Hiet kun je een vijgenboom online bestellen? klik hier
Vijgenboom planten:
Een vijgenboom plant je het best in het najaar, als de vijg zijn bladeren heeft verloren. Hij ziet er dan niet heel mooi uit, maar voor de boom is dat het voordeligst omdat hij alle energie in de herfst en winter kan stoppen in wortelen. De eerste winter zou ik er voor de zekerheid wel een vliesdoek om heen doen bij meer dan 10 graden vorst. Kies een zonnige beschutte plek, bij voorkeur een zuidmuur. De muur warmt op, houdt de warmte vast en geeft die terug aan de vijgen, waardoor ze sneller rijpen. Graaf een kuil waar de wortels ruim in passen. Laat tussen de wortels en de muur 10 cm, daardoor heeft de vijg meer ruimte om te wortelen en krijgt hij meer vocht. Muren zijn zelf ook enorme vochtslurpers. Wil je de de groei van de vijgenboom een beetje beperken, maak dan van stenen een soort bak iets groter dan de wortels van de vijg, je maakt eigenlijk en pot in de grond, waardoor de vijg minder kan wortelen en de boom kleiner blijft, het bonsai principe. Je stort aarde in de "bak" zet de boom er in en stort daar weer aarde op. Water geven en aandrukken. Ik hou er niet zo van, maar als je een kleine muur hebt is het een optie. Je kunt ook een kleiner blijvend soort kiezen. Mijn vijgenboom staat gewoon in goed doorlatende aarde. Vijgen hebben behoefte aan kalk, ik teel op zavel (aarde en zand), deze aarde is iets te zuur voor de vijg, dus geef hem elk voorjaar een handje vol kalk. Klei is lastig voor de vijg omdat deze voedzame aarde weinig vocht door laat. Ik zou de kleigrond vermengen met potgrond, tuingrond, of zand met een beetje kalk. In een droge periode na het planten regelmatig water geven omdat de wortels dit nog niet zelf kunnen zoeken.
Vijgen kweken
Een vijg bevrucht zich zelf, dus je hebt geen andere boom nodig in de buurt. Het begin van een nieuwe vrucht begint met een kleine knop die al snel groter wordt, dan een tijdje groen en bewegenloos blijft. Ineens soms in een paar warme dagen ontploft hij tot een rijpe sappige paars groene rijpe vijg. Als er een dier is die weet wanneer jou vijg rijp is, dan is het de slak. Als de slak aan het velletje van de vijg begint te eten, is de vijg perfect rijp. Zo gebruik ik de slak om mij te laten zien wanneer ik kan oogsten. Na de slak komen de mieren, dan ben ik te laat, want mieren kruipen in de slak en de vijg is waterig zacht. Na de mieren komen de wespen, maar dan is de vijg te al weer aan het indrogen. Vijgen rijpen het best als ze bijna op de muur zitten. Daarom is de hele muur horizontaal bespannen met roestvrijstalen draden met 50 cm tussenruimte. We leiden de vijgen takken daaraan met rekbaar (je voorkomt ingroei in de bast) plastic draad. Het beste is om dit te doen bij jonge takken omdat ze dan nog soepel zijn. De boom is als een waaier uitgespreid op de muur geleid om zo veel mogelijk te profiteren van de warmte. Snoeien doe ik niet aan. Maar je kunt met een gerust hart takken die niet naar de muur wijzen snoeien in de rustperiode of zomer. Om veel vruchten te krijgen is het handig om alle vruchten die in het najaar worden gevormd te verwijderen, die kosten de boom alleen maar energie en worden niet meer rijp na de winter. Tenzij de winter super zacht is. Alle vruchten die na de winter worden gevormd rijpen in juli, augustus en september. Dus die laten staan. En nu maar wachten op een mooie zomer.
Vijgen eten
Vijgen kun je zowel combineren met zoete ingrediënten als taart, jam, als met hartig eten zoals kaas. Ik maak er zowel jam als vijgen chutney van. Rijpe vijgen met een stuk manchegokaas is een perfect dessert, evenals rijpe vijgen gedoopt in chocolade, of vijgen chutney bij een kaasplank. Gisteren maakte ik deze heerlijke salade.
Recept vijgensalade met waterkers
Je hebt nodig voor 4 pp
- 8 rijpe vijgen (zacht, zoet en paars gekleurd)
- zakje waterkers
- 1 ons zachte geitenkaas
- handje walnoten in kleine stukjes gebroken
Voor de dressing:
- 1 el honing
- 1 el witte balsamico
- 1 el goede olijfolie
- 1 el mosterd (maille basis)
- zout naar behoefte
- rode peper flakes (pul biber)
Bereiding vijgensalade
- Bedek een platte schaal met de blaadjes van de waterkers
- Snij de vijgen in kwarten en schik ze op de waterkers
- Brokkel de geitenkaas in stukjes en verdeel over de salade
- Strooi de walnoten er over.
- Schenk de dressing over de salade op het moment dat je hem serveert.
Heerlijk lunch gerecht met volkorenbrood en basilicum vanille boter