Kruisbessen

Deze week 5 kilo rode kruisbessen geoogst van een struik, ze doen het zo goed dat ik het niet kan laten om jullie te overtuigen om een kruisbessenstruik aan te schaffen. Ik doe nooit iets aan die struik, hij staat al 7 jaar op een half schaduwrijke plek en geeft een overdaad aan knapperige frisse kruisbessen. Een struik dus voor elke tuinder, maar wel eentje met een keerzijde, lees meer.

Kruisbessen

De kruisbes ook wel klapbes of stekelbes (België) en in het Latijn Ribes uva-crispa genoemd is dus een super makkelijke lage bessenstruik van ongeveer 70 cm hoog. Hij groeit werkelijk op elk soort grond. Half schaduw is prima. Richtlijn is 4 uur zon per dag (mijn eigen ervaring) Ik gooi er elk voorjaar een schep stalmest onder. De bessen zijn groot, zo ongeveer als een grote blauwe druif. De schil is dik en de bes zit vol sap en makkelijk eetbare kleine pitjes. Ze worden ook wel klapbes genoemd omdat als je op de bes bijt deze open barst en een klappend geluid geeft. Er zijn witte en rode kruisbessen, bij mij zijn de witte het eerst rijp en worden opgegeten door de jonge merel familie. Op de een of andere manier hebben ze er dan genoeg van en laten de later rijpende rode staan voor mij. Ik heb het idee dat de rode kruisbes meer oogst geeft, maar dan kan persoonlijk zijn. De smaak van de kruisbes is fris-aromatisch-licht zuur-zoet. 

Kruisbessen en stekels

Na al het goede nieuws het slechte nieuws, kruisbessenstruiken hebben stekels, die stekels zitten aan de stengels en zijn super scherp. Tijdens het plukken doe ik een handschoen aan, met die hand hou ik de tak omhoog, de bessen zitten namelijk aan de onderkant van de {laag}hangende takken. Met de andere hand pluk ik dan de bessen, op die manier levert het mij de minste schade op. Om te voorkomen dat er te veel zware laaghangende takken zijn,  die de aarde raken en zich dan weer gaat voortplanten, snoei ik de laagste takken na de oogst. Zo vang ik twee vliegen in een klap, ik heb mijn handschoenen aan tegen de stekels en ik pluk en snoei tegelijkertijd.

Kruisbessen en slakken

Dit jaar was er nog iets bijzonders, onder elke tak aan de clusters kruisbessen hingen enorme naaktslakken, het had flink geregend en de aarde was vochtig. Dus regelmatig had ik een natte kledder in mijn hand in plaats van een kruisbes, bah, zeker als je weet dat ik een enorme aversie heb tegen slakken. Vandaag besloten we om ze te gaan vangen na een regenbui, allemaal te verzamelen in een plastic doos met een deksel en ze weer vrij te laten op de gemeente composthoop. Slakken hebben een fantastisch reukvermogen en weten exact wanneer fruit rijp is, dus als je er een slak op ziet zitten is het fruit precies goed voor jou. Kruisbessen zijn super gezond, ze bevatten o.a.. caroteen, vitamine C en calcium.

Kruisbessen bereiden

Ten eerste eet ik handenvol als ik ze pluk, niets kan tegen die frisse knapperige smaak op van verse kruisbessen. Daarna volgt een kruisbessentaart, zoals appeltaart, maar dan met kruisbessen, daarna maak ik heel veel jam, dit jaar dus 19 potten. De jam maak ik met het volgende recept per kilo fruit.

• 1 kilo kruisbessen
• 500 gram suiker (rietsuiker of witte kristalsuiker)
• 1 zakje pectine (gemaakt uit de schil van bio sinaasappelen om de jam dik te laten worden.
• 6 jampotten
• 6 elastiekjes
• 6 lapjes stof
• 6 etiketten
• 1 pen

Bereiding

Kruisbessen afspoelen, blaadjes er tussen uit halen, in de pan met alle ingredienten en roeren met een metalen lepel tot het kookt. 5 minuten zachtjes laten koken. Ondertussen maak ik de potten bacterievrij in de oven op 100 graden (15 min) en kook de deksel uit in een pannetje heet water. Als de jam goed is giet ik de deksels af en haal de potten uit de oven. Ik zet een metalen uitgekookte trechter om de beurt op de potten en vul ze met hete jam (kijk uit voor verbranden) Als alle potten gevuld zijn draai ik de deksels er op en zet ze op zijn kop op een dienblad. Dan ga ik etiketten schrijven en plak ze er op. Als de jam is afgekoeld doe ik een lapje stof om het deksel met maak het vast met een elastiek. De jam is heel fris zoet zuur van smaak. Ik gebruik de jam als taartvulling, mijn moeder gebruikt de jam in de yogurt en collega Angela en haar man eten de pot gewoon leeg.