Weekend in de moestuin

Het is mei en buiten lekker aan het regenen deze week, dat is heerlijk omdat we een droge periode achter de rug hebben. Dat is voor een siertuin over het algemeen niet zo erg, maar voor de moestuin wel, de plantjes  zijn altijd nieuw en niet diep geworteld en hebben daarom regelmatig water nodig. Het ideale weekend in de moestuin dus om te zaaien. Lees meer over weekend in de moestuin.

courgettes planten

Het is ook super weer om te zaaien en poten, juist vanwege dat vocht. De temperatuur is iets aan de lage kant voor het uitpoten van courgettes, maar ik kan niet langer wachten, dus zaterdag gaan ze de grond in.  De plant heeft een vierkante meter  grond nodig. Geef regelmatig water als het niet regent. Je kunt er Oost Indische kers, sla, stokbonen en ui bij zetten, deze groenten hebben een goede invloed op de courgette. Courgette houdt alleen van dag temperaturen boven de 18 graden, dus als je plant niet snel gaat groeien ligt het daar aan. Als je plant aan het einde van de zomer geel wordt, geef hem dan wat dolomietenkalk.

Bonen leggen

Ik heb vorig weekend al mijn boerentenen (Pronkbonen vanwege de schitterende bloemen) gelegd en de stokken gezet voor de Neckar Konigin (spekboon) Maar dit weekend gaan de spekbonen gelegd worden. De stokken zet je 60-75 uit elkaar. 6 boontjes per stok in de grond duwen tot ze niet meer te zien zijn. En dan wachten maar. De kiem duur is 7 tot 14 dagen. Ze kiemen vanaf 15 graden. Stokbonen groeien graag samen met aardappel, aubergine, bonenkruid, komkommer, pompoen, mais, rozemarijn, salie, selderie, sluitkool. Ze groeien niet graag met bieslook, ui soorten, doperwt, knoflook, knolvenkel, prei en rode biet. Bonen hebben geen behoefte aan bemestte aarde, ze maken zelf voedsel aan met stikstof bolletjes.

Wat ga jij doen in de moestuin?

Hoe zaai ik peterselie?

Peterselie is een van de meest gebruikte keuken kruiden en super makkelijk te zaaien, zeker als je je een paar spelregels kent.Vind je zaaien te veel moeite, koop een peterselie plant bij de supermarkt, haal de pot er af en zet de plant in de aarde. Wel water geven.

Soorten peterselie

Er zijn 2 soorten peterselie. Platte en krul peterselie. De krul peterselie zit er super leuk uit, maar de platte peterselie heeft meer aroma een een betere smaak. Tip koop zaad van de platte peterselie. De platte peterselie wordt ook gebruikt in de Mediterrane keuken, daarom zie je ook altijd platte peterselie in dat soort winkels.

Peterselie zaaien

Peterselie zaad kiemt graag bij koel weer. In het voorjaar of in de nazomer. In september en mei kun je prima peterselie zaaien. Spit een bed aarde van 80 cm x 1.50m om en maak de aarde mooi fijn. Doe het peterselie zaad in een bakje en doe er een bekertje droog zand bij. Dat is een oude truc om het zaad beter te kunnen verdelen in het zaaibed.. Maak met een stok voren in de aarde van 0.5 cm diep en strooi daar het met zand gemengde zaad in. Veeg met je handen de voren dicht en hou de aarde vochtig. Je kunt ook zaaien als het gaat regenen, dat is helemaal makkelijk. Nu duurt het weken voor dat de peterselie op komt, dus denk niet dat je oogst mislukt is. Geduld houden en het komt goed. Peterselie is een 2 jarige plant. Dus als je nu in september gaat zaaien, kun je volgend jaar het hele jaar oogsten.

Waar gebruik je peterselie voor?

Waar niet voor? Peterselie is een super smaak verbeteraar. Samen met zout, citroen, ui en knoflook is het de basis van de keuken. Vergeet alle bouillonblokjes en gebruik peterselie. Vooral pesto en dat soort dips zijn heerlijk met peterselie. Recept:

1 flinke bos peterselie

sap van een halve citroen

2 tenen knoflook

zout

rode peper snippers 

olijfolie (1 dl)

Draai alle ingrediënten in de keukenmachine of blender tot een dikke kan groene saus. Dit is een dip, als je nog 100 gram noten toe voegt heb je een super pesto. Serveer met zuurdesem brood een een lekker glas wijn. Hier onder heb ik de pesto op stokbrood gedaan en versierd met kerstomaat.

Reuze boomspinazie kweken in de moestuin

Spinazie is voor iedereen een bekende groente, het nadeel van spinazie is dat het alleen groeit bij koel weer, dus in het voor en najaar. Je zaait een bed spinazie, je oogst 2 keer en op. Ik was al een tijdje op zoek naar een goed kweekbare groente voor de zomer. Dat is dus de reuze boom spinazie geworden. Ook ideaal voor de vierkante meter tuin, je hebt maar een plant nodig om de hele zomer te kunnen oogsten. De zaden kun je oogsten en eten als quinoa.

Wat is reuze boomspinazie?

Officieel heet deze plant boom spinazie “Magentaspreen”. De Latijnse naam is “Chenopodium Giganteum” . De grote broer van andere groenten binnen de ganzevoet familie: brave hendrik, aardbei spinazie en quinoa. Het malse, jonge blad van deze flinke plant (1-1,5m!) heeft een decoratieve, rozerode blad aanhechting, die uitwaaieren tot een poederig zweem over het hele blad. Ook de rood groene stengels en de rozerode bloei doen mee aan de sierwaarde. Ik heb hem gekocht omdat hij in de zomer groeit en ik dan altijd de smaak van spinazie mis.

Reuze Boom spinazie zaaien

Vorig jaar heb ik hem binnen gezaaid in februari, het kiemen duurde ongeveer 2 weken en daarna groeide hij langzaam in een ruimte van 18 graden.. In mei pootte ik hem uit in de volle grond, daar groeide hij ook heel langzaam tot het mooie weer in juli. Nu is hij 150 cm hoog. Hij groeit maar door. Ik heb een sier moestuin, in het midden in een vak staan deze prachtige planten te pronken. Dit jaar komt hij spontaan overal op in de tuin. Dus als je gratis plantjes wil laat het me weten. Ik zet ze voor je klaar.

Boom spinazie oogsten

Ik oogst steeds de toppen van de plant, haal daar de blaadjes af en wok ze als spinazie. Het bijzondere is dat de blaadjes na het plukken binnen een half uur slap worden. Tip, pluk de groente, haal de blaadjes er af en maak ze klaar als spinazie. Ik wok ze meestal met een beetje olie, maar koken gaat ook goed. na het wokken of koken hou je een droge spinazie over, er komt dus geen vocht uit, zoals bij gewone spinazie. De smaak lijkt echt op spinazie. Ik eet het met knoflook en feta.

Heb jij ervaring met boom spinazie? 

Laat me weten wat je mening is,  ik ben benieuwd.

Wat moet ik in de vierkantemetertuin zaaien?

Heb je een vierkante meter waar per dag 6 uur zon komt? Dan kun je al een moestuin starten. Zelfs op je dak of balkon, of op straat voor je deur. Zaaien en planten in de vierkantemetertuin kan eindeloos gevarieerd worden. Ik heb dit jaar gekozen voor een succesvolle start met een eenvoudig zaai en plant plan. Doe je met met me mee?

Wat is een vierkantemetertuin?

De vierkantemetertuin is niets anders dan 4 planken van 1 meter lang en 25 cm hoog. Ik kan niet timmeren dus heb ik mijn man gevraagd om de planken te zagen en aan elkaar te verbinden tot een vierkant. Het vierkant heb ik op de aarde gezet en toe vol gegooid met bemestte tuinaarde. 

De vierkantemetertuin op het balkon

Als je een balkon hebt kun je het vierkant gewoon op de stenen zetten, ik zou dan eerst een laag anti wortel doek op de bodem leggen dan wordt je terras niet vies en daarop een laag klei korrels van 5 cm. Omdat op een balkon de bodem droger is dan in de tuin wordt door de klei korrels veel vocht vastgehouden en zal je tuin minder snel uitdrogen. Vul de bak verder op met bemestte tuinaarde.

Dan gaan we knutselen, koop een bol touw en span draden over het vierkant die je aan de zijkant vast zet met punaises, tot je 16 vakken hebt. In elk vak ga je iets anders zaaien of kweken, Ik had geen touw, dus heb ik keuken bindgaren gebruikt. Zie de foto.

Zaai en plant plan

In principe kan alles wat je in een gewone moestuin zaait ook in de vierkantemetertuin, maar dat maakt het er niet makkelijk op, dus heb ik keuzes gemaakt. Ik ben in mijn grote moestuin gaan kijken wat ik al gezaaid had en heb gewoon plantjes verpoot. Ik heb dus niets gezaaid, dat duurde me veel te lang. De tip voor jou, ga naar een tuincentrum waar ze groente plantjes verkopen en koop de volgende plantjes en zaden:

Voorjaarsplan van maart tot juni:

4 Bieten planten

1 Zakje wortel zaad ("Amsterdamse Bak" groeit het makkelijkst) Strooi 10 zaadjes op de vochtige aarde en druk deze aan)

1 Basilicum plant

1 Koolrabi

1 Koolplant (maakt niet uit welk soort)

2 Sla planten

2 Afrikaantjes (tegen luizen en ander ongedierte)

Stop 1  aardappel uit de keuken in een vakje aarde

Koop een zakje spinazie zaad en strooi 8 zaadjes op een vakje aarde, dek dit af met een klein beetje aarde en druk aan.

Een bosaardbei plant (Als je er aan kunt komen. Bosaardbeien geven continue vruchten, zijn heerlijk en de plant is ijzersterk)

1 Broccoli plant

1 Venkel plant

1 Spaanse peper plant

1 Peterselie plant (Dit is een 2 jarige plant, dus 2 jaar oogsten)

1 Rozemarijn plant (Dit is een vaste plant die zachte winters over leeft.)

4 Uien planten.

De aarde goed nat maken en de plantjes er in zetten en klaar. Bij droog weer elke dag water geven omdat de plantjes nog moeten wortelen. Hier onder zie je de foto van mijn vierkantemetertuin na 2 maanden

Najaarsplan:

Juli-september

4 Preiplanten (dat noemen ze potloodjes)

Afrikaantjes 2 bloeiend

1 Rode kool

1 Boeren kool

1 Bol knoflook (planten in oktober omdat knoflook de koude winter nodig heeft om te groeien, je oogst dan in juli volgend jaar)

1 Groene kool

4 Bieten

1 Spruit kool (Hoe leuk is dat, je eigen spruitjes)

20 Spinazie zaadjes in 2 vakken zaaien (Spinazie groeit graag in een koel klimaat)

10 Veldsla planten in 2 vakken verdelen

1 Brocolli plant (Als je broccolli hebt, gewoon laten staan, dit is een vaste plant)

2 Andijvie planten

Peterselie laten staan, dat is een 2 jarige plant, dus heb je er volgend jaar nog plezier van.

Rozemarijn kun je ook laten staan, misschien overleeft die de winter.

Bosaardbei ook laten staan, dat is een vaste plant.

Sommige planten lukken en anderen weer niet, dat hoort bij elke tuin, dus denk niet dat het aan jou ligt. Je hebt te maken met zon, regen en wind. Daar naast met schaduw en kou en warmte. Elk jaar in de moestuin is anders, dat is nou net zo boeiend. 

Vierkantemetertuin onderhouden

Onderhoud stelt niets voor zo lang je de tuin maar vol met groenten zet. Het onkruid heeft dan gewoon geen ruimte om te groeien. Ik heb er vanmorgen toevallig 2 plukjes gras uit gehaald. Boven zie je dat de vierkante meter helemaal vol is. Voor zie je de bieten staan, daarnaast stond prei, maar dat is mislukt. In het midden staat reuze spinazie, daarachter een koolrabi, links een afrikaantje, rechts voor zie je sla, daarachter basilicum, daar tussen staat een peper plant en peterselie. Helemaal achteraan staat nog mais. Als je wil dat je moestuin mooi blijft, oogst dan regelmatig en zet er meteen weer andere plantjes voor in de plaats. Laat het voorjaar over lopen in het najaar. Zo kun je blijvend oogsten.

Hier zie een close-up van de vierkantermetertuin met wortel, basilicum, peterselie, peper plant en koolrabi.

Ik ben benieuwd naar jou ervaringen met de vierkantemetertuin, laat me weten wat jij zaait?

Bestel hier je vierkante meter moestuin: klik hier

Oogstmand met sla en asperges

De moestuin gaat nu weer groenten opleveren, vandaag sla, asperges, bieslook en radijs geoogst. Daarnaast heerlijke rabarber voor de rabarberclafoutis,

De oogst mand 

De oogst mand met sla en asperges bevat drie soorten sla. Botersla, dit is zachte ouderwetse romige sla, licht groen en bladeren met een rode gloed. Daarnaast heb ik rucola geoogst. Door het koude voorjaar doet de rucola het geweldig. Deze pittige sla gebruik ik voor een salade met aubergine en paprika. Daarnaast heb ik een Japanse mix geoogst. Dat paarse blad op de foto is o.a. de Japanse sla. Deze slamix is pittig en apart. De asperges zijn groen geoogst. Vorige jaren had ik wel een bed witte asperges, maar dit jaar heb ik de hele moestuin opnieuw aangelegd en was een heuvel aanleggen net even te veel moeite. De radijs groeit in de koude bak, door de regen en kou is de radijs dit jaar heerlijk pittig en goed gegroeid. De bieslook is nu precies goed. 

Salade met asperges en radijs

De botersla heb ik voor deze salade gebruikt. De sla was ik 3 x in de slakom, daarna draai ik de sla droog met de sla centrifuge. Ik druppel er een beetje dressing op van witte balsamico azijn, zout en mosterd. De asperges bak ik 4 minuten al roerend in een beetje olijfolie in de koekenpan. De radijs was ik en snijd ze in kwarten. Ik leg de groenten op de sla, eventueel garneren met ingemaakte knoflook tenen en biologische gerookte scharrel kipfilet. Wat rijst of boekweit er bij en de maaltijd is compleet.

Uien zaaien of poten?

Uien zaaien of poten is elk jaar weer een dilemma. 

Uien zaaien doe ik in maart, als de grond koel is kiemt het zaad goed. Maar uien groeien langzaam,  aan het einde van het seizoen (juli) oogst ik kleine uien die in de verste verte niet doen denken aan supermarkt uien. Wel lekker makkelijk zo'n klein uitje voor een salade, maar voor uiensoep moeten er heel veel kleine uitjes worden geschild. Ik kan niet kiezen: uien zaaien of uen poten, dus doe ik het gewoon allbei.

Uien zaaien 

Koop uienzaad van grote gele uien, rode uien of witte uien, Ik koop alle kleuren uien. Ik moet zeggen dat de gele uien het grootst worden, de rode uien kleiner, maar zoeter en de witte het meest langzaam groeien. Begin met zaaien als het buiten 10 graden of iets hoger is. Spit de bemeste grond een spade diep om en maak de grond mooi fijn met je hark (ik doe het met mijn handen) Maak voren met de punt van een bamboestok en zaai de uien in rijtjes 0,5 cm diep.Zorg dat tussen de zaadjes wat ruimte zit van 2-3 cm. De uien worden bollen en nemen best veel ruimte in.  Vouw de voren dicht met je handen. Maak de grond vochtig en wacht. Na een week of 2 verschijnen mini groene sprieten die al naar ui ruiken en smaken. Daarna komt de uienbol. De uien zijn rijp als het groene loof gaat liggen. Dat is meestal in juli. 

Uien Poten

Ik gebruik mijn kleine uitjes van vorig jaar nu als pootuitjes, je kunt ook bij een tuincentrum pootuien kopen. Ik heb de pootuien ook bij de mediterane groente winkel gezien voor weinig. Plant de uien met het topje net boven de grond in gespitte bemeste tuinaarde. De plantafstand in de rij is 5 cm. Tussen de rijen hou je 15 cm aan. Uien houden niet van verse mest, dus gebruik compost, oude stalmest of koemest korrels met mate. Je hebt 100 pootuien nodig per 3 m2. Pootuien hoeven geen start te maken van zaadje naar bol. Het voordeel is dat de uien daardoor groter worden. Net als bij zaaiuien zijn de uien rijp als het loof gaat liggen.

Uien oogsten

De moestuin winterklaar maken

In oktober maken we de moestuin langzaam klaar voor de winter. De laatste vruchten worden geoogst en we bereiden gewassen voor op de eerste nachtvorst.

Oogsten en bewaren in de herfst

Tip 1: Haal het onkruid weg , nu is het makkelijk, in het voorjaar is het 10 x zoveel werk.

• Gebruik cloches om wintersla te beschermen tegen de kou.
• Oogst de tomaten en leg ze binnen of in de kas om te rijpen.
• Prei aanaarden, d.w.z. de aarde rondom de preiplanten ophogen en aandrukken om de wortels te bedekken
• Knoflook planten
• Wil je roodlof of witlof kweken? trek de wortels dan uit de grond, draai de krop er af en kuil ze in. Maak een kuil in de grond, zet de wortels er rechtop in en dek af met aarde.

• Appels kun je goed op zolder, in de kelder of op een andere koele, donkere plek bewaren. In een houten kist kun je ze het beste met het steeltje naar beneden leggen.
• Rondom gewassen of op een vrijgekomen stuk grond een bodembedekkende laag aanbrengen, oftewel mulchen. De mulchlaag kan bv. bestaan uit compost, stro, hooi, bladeren, gemaaid gras of houtsnippers en zorgt ervoor dat de grond niet snel uitdroogt, dat onkruidgroei wordt tegengegaan en dat voedingsstoffen in de grond behouden blijven.
• De witte kolen van het veld halen en koel opslaan.
• Wortels en rode biet oogsten en opslaan
• De zomerraapjes blijven oogsten en eten.
• Pompoenen oogsten
• Wortels en rode biet oogsten en opslaan in een kistje of emmer zand in de schuur of kelder.
• Schorseneren zijn eind oktober voor het eerst te oogsten. Oogst ze met een spitvork of graaf een geul aan de zijkant waarin je de lange wortels uit het bed kan halen.
• De blaadjes van roodlof (radiccio) en groenlof eten wanneer je zin hebt.
• Af en toe al een lekkere struik boerenkool oogsten op een koude dag en eten met bio worst.

Wat te oogsten in de winter?

• Aardperen oogsten gebeurt vanaf eind oktober of na de eerste vorst en dan de hele winter door. Aardperen zijn geweldig, ze bevriezen niet en je kunt blijven oogsten . Wil je volgend jaar weer aardpeer in de tuin, laat dan een knol ter grootte van een ei in de grond zitten. Aardperen is oogsten en eten nog op dezelfde dag omdat ze van bewaren niet lekkerder worden.
• Witlof oogsten kan van feb tot mei. Maak een kuil in de aarde in oktober en zet de witlof wortels in de kuil. Laat 2 cm loof staan en bedek alles met een laag aarde. Kijk in februari of er al witlof aan de wortels is gegroeid. Witlof blijft wit als het bedekt is met aarde, dat voorkomt dat de witlof bitter wordt.
• Veldsla blijft oogstbaar zo lang het niet te hard vriest. Blijven oogsten tijdens de winter..
• Broccoli komt meestal ook goed de winter door, blijven oogsten zolang die groeit.